DENT D'ORLU: "PINK FLOYD" BIDEA, 440 m, 5b. 2018/08/27

Gaua lasaia izan zen. “Tapas sans dalle” bidea eskalatzen pasatako denbora kontutan izanda ez genuen iratzargailurik jarri eta egunsentiaren lehen argiak aurreko leihotik sartu eta furgoneta argitzen hastearekin batera esnatu ginen. Begiak ireki nituenean bezperako bideak utzitako zapore goxoa oraindik ezpain artean nuen. Gaurkoan “Pink Floyd” bidea eskalatuko genuen zailtasun maila koskatxo bat igoz.

Afarian jan gabeko ogiarekin esne-zopak egin eta, gosaldu eta ondoren, martxan jarri ginen.

Dent D’Orluko ekialdeko hormaren eskalada bideen ingurukoak, kotxea uzten den lekura nola iritsi eta hormarako hurbilketaren nondik norakoak ezagutzeko hemen klik egin dezakezue.

BIDEAREN DATU BATZUK

Bilgune guztiak uztaidun bi paraboltez osatuak daude.

- Luzera: 440 metro.
- Luze kopurua: 11.
- Nork irekia: Roger, Miguel eta Gustavo 2004ko abuztuaren 7 eta 8an.
- Zailtasuna: 5b. Luzez-luze: 1ºL: 4b (65 m), 2ºL: 5a+ (35 m), 3ºL: 5b (30 m), 4ºL: 5b (40 m), 5ºL: 4c (55 m), 6ºL: 4c (35 m), 7ºL: 4c (30 m), 8ºL: 4c (30 m), 9ºL: 4c (35 m), 10ºL: 4c (40 m) eta 11ºL: 4c (45 m). Oharra: 10garren luzean nahastu eta “Fleur de Rhodo” bidearena eskalatu genuen.
- Orientazioa: Ekialdea. Udan bero handia pasa daiteke.
- Ura: Leku ezberdinetan hartzeko aukera dago: Ax les Thermes herrian, “Le Belvédère” izeneko hostatuaren ondoko iturrian eta “Ascou la Forge” kanpinean.
- Hurbilketa: Kotxea uzten den lekutik Dent D’Orlu mendira doan ohiko bidea hartuko dugu Brasseil lepora arte. Puntu honetan (indikazio poste bat dago), ohiko bidea utzi eta L’Egue lepora zuzenduko gara. Lepotik dagoeneko ekialdeko horma ikusiko dugu. Bidea horma alderik alde horizontalean erdibitzen duen belarrezko erlaitz nabariaren hasieran hasten da, harkaitz baten ondoan. Bidearen hasieran “Tapas sans Dalle” izena idatzita dago. Kotxea uzten den lekutik bidearen oinera lasai joanda ordu eta hogei minutu pasako ditugu.
- Jaitsiera: Dent D’Orlura doan ohiko bidea jarraituz ordue eta laurdenean kotxea utzitako aparkalekura iritsiko gara.
- Eramandako materiala: 60 metroetako bi soka, luzera ezberdineko 12 express-zinta eta zinta-uztaiak bilguneak muntatzeko. Walkie-talkie pare bat ere eramatea gomendagarria izan daiteke bilguneen artean oihuka ez aritzeko, nahiz eta bilguneen artean denbora osoan begi-bistan izango garen. Badaezpada friend eta artaka-trabagailu sorta eraman arren, ez genituen eskalada osoan erabili.
- Eskalada-bidea eskalatzeko pasatako denbora: Hiru ordu eta berrogeita bost minutu.

BIDEAREN KROKISA

Dent D'Orluren ekialdeko hormako bideak, gorriz ekipatutakoak eta orlegiz erdi-ekipatu edota ekipatu gabeak. Puntu zuriz hurbilketa eta jaitsierak, baita gandorrean egiten den zati erraza ere. Bilguneen kokalekua zehaztutako bideak guk eskalatutakoak dira. "Pink Floyd" 15garren bidea da.


Krokisa zehatzago.


DESKRIBAPENA

Hormaren oinera iritsi ginenean egun osoan gehien kostako zitzaiguna gertatu zen: bidearen hasiera topatzea. Horman behera hasi eta “Fleur de Rhodo” bidearen hasiera topatu genuenean hormaren oinetik eskuinera jo genuen. Xabier Larretxearen "Escaladas en el Pirineo Norte" liburuan irakurrita, bidearen lehen parabolta urrun gelditzen zela bagenekien, baina ez genuen inon paraboltik ikusten.

“Fleur de Rhodo” bidetik 10-12 metroetara geundela, hormaren oinean dagoen zuhaixka bakarraren ondoan, Asierrek 12-15 metro ingurura parabolt bat ikusi zuen. Pixkanaka goraka begiratzen hasi eta bigarren parabolt bat ikustea lortu genuen: “bueno, emateo bidearen hasiera topatu deula!!” lasaitu ginen. Bidearen hasiera topatzeko bi puntu kontutan hartu behar dira: hormaren oinean dagoen zuhaixka bakarra eta hormaren gainaldean dagoen belarri handi baten itsurako zulogunea, lehen luzea “belarriaren” eskuin ertzetik baitoa.

Bidearen oinean, Asierren ezkerrean bidearen oinean dagoen zuhaixka nabarmena ikusi daiteke. Argazkian lehen pararbolta eta belarri itsurako zulogunaren kokalekuak adierazi ditut.


Motxilak lurrean utzi eta materiala prestatzen ari ginen bitartean bikote ingeles gazte bat azaldu, agurtu eta “Fleur de Rhodo” bidera zuzendu ziren. Bezperan bidea eskalatzen ni hasi nintzenez, oraingoan Asier izan zen eskaladari hasiera eman ziona.

- Lehengo luzea, 65 metro, 4b. Luze hau sokak baino luzeagoa zela bagenekien: “sokak bukatzeko darenen abisaukoizut” esan nion Asierri, “hola ensanblen atea naizela jakingozu”. Asierrek material guztia arnesetik zintzilik zuela egiaztatu ondoren eskalatzen hasi zen.

Lehen paraboltaren arteko metroak uhin itsurako harkaitz-plaka etzan eta erraz ezberdinak eskalatuz egiten dira (II). Lehen paraboltetik aurrera horma zertxobait tentetzen da belarri itsurako zulogunera zuzenduz (III).

Lehen paraboltetik sokak pasatu ondoren.


“Belarrian” horma tentetuz doa bertikal jarri gabe (IV). Asierrek metroak lasai irabazten zituen, presarik gabe, eskaladaz gozatuz. Bitartean bikote ingelesa traste guztiak prestatu eta eskalatzen hasi zen. Errekor bat hautsi nahiko balu bezala, aurretik zihoana horman gora ziztu bizian zihoan, Asier harrapatzea jomuga izango balu bezala.

Asierrek “belarria” eskalatzen amaitzearekin batera soka amaitu zen: “ensambleee!!” ohartarazi nion eskalatzen hasiz. “Belarriaren” gainetik harkaitz-plaka inklinatu bat eskalatu (4b) eta, ekialdeko horma alderik alde bitan banatzen duen belar-faxa nabarian kokatutako bilgunera iritsi zenean, eskalatzen gelditu nintzen bilgunea muntatzeko zain.

Lehen bilgunean, sokada ingelesaren lehena ikusi daiteke. Gorriz, bigarren luzearen nondik norakoak.


“Hemengo plakan Pink Floyd jartzeo” esan zidan Asierrek. Gerora konturatuko ginen bidearen krokis berrietan lehenengo luzea dagoeneko ez dela azaltzen, bidea guk eskalatutako bigarren luzetik hasiz.

Lehen bilgunearen ondoko harkaitz-plakako izena.


Lehen bilgunetik beherako ikusmira, nire eskiunean bidearen oineko zuhaixka nabaria ikusi daiteke.


Ordurako ingelesen sokadako lehena parean zuen. Gelditu gabe “Fleur de Rhodo” bidearen bigarren luzea eskalatzen jarraitu zuen soka-laguna atzetik ensamblean zuela. Ikusgarria zen zein erraztasunez eskalatzen ari ziren biak.

“Konfiantza haundie euki behar da hola eskalatzeko” esan zidan Asierrek bilgunera iritsi nintzenean. “Konfiantza bakarrik ez, nibela ebai” erantzun nion.

- Bigarren luzea, 35 metro, 5a+. “Bueno, lehen kintoa, ea atzokok baño errexagoa den” esan nion bilgunetik atera baino lehen. Luzearen lehen paraboltak identifikatu ondoren eskalatzen jarraitu nuen.

Bigarren luzeko paraboltak identifikatzen.


Bilgunetik atera eta 3 metro inguruan eskuinera jo nuen belarra duen kanal antzeko hormatxo bertikal baten azpian kokatuz. Oinak ongi kokatu eta, belarra ahalik eta gutxien zapalduz, hormatxoa eskalatu nuen (V). Hormatxoa eskalatuta harkaitz-plaka inklinatu bat metro gutxi batzuetan zuzen eskalatu (IV+) eta eskuinera pasa nintzen nabaria den diedro inklinatu batera zuzenduz.

Hormatxo bertikala eskalatu ondorengo harkaitz-plaka inklinatuan.


Diedroaren arrailean eskuin oina trabatuz metroak irabaziz jarraitu nuen (5b). Diedroa eskalatu ondoren eskuinera belarrez estalitako zeharkalditxo horizontal motza egin behar da horma makurtuan zintzilik dagoen bilgunera iristeko. Eskuekin belarrei heldu eta pisua granitoaren zimur txikietan jarritako oinetara pasa ondoren zeharkaldia kontu handiz egin eta bilgunera iritsi nintzen.

Bigarren bilgunean, nire azpian bilgunearen aurreko diedroa ikusi daiteke.


Diedroa azpitik ikusita, bertako arrailean friend txikiak trabatu daitezke.


“Hau bai kintoa” bota nion Asierri bilgunera iritsi zenean. “Bai, hau gu ohituta garen kintoa da” erantzun zidan.

- Hirugarren luzea, 30 metro, 5b. Hirugarren luzea bilgunea kokatutako hormatxo makurtua eskalatuz hasten da. Eskuak magnesio hautsetan “irineztatu” eta bilgunearen segurtasunera lotzen zuen mosketoia askatu ondoren eskalatzen jarraitu zuen. Hormatxoa makurtua izan arren helduleku ederrak ditu eta gakoa eskuin oina eskuin hormatxoan ongi kokatzean datza.

Asierrek hormatxoa zailtasun berezirik gabe eskalatu (V) eta harkaitz-plaka inklinatu bat eskuekin baino oinekin eskalatzen jarraitu zuen (IV) sabai batera hurbilduz. Sabaiaren azpira iritsi baino lehen luzeak eskuinera jo eta sabaiaren eskuinera zuzentzen da (IV).

Hormatxoa eskalatu ondoren. Gainean sokada ingelesa ikusi daiteke.


Sabaiaren eskuinean kokatuta, Asierrek sabaiak osatzen duen “koska” kontu handiz eskalatu (5b) eta harkaitz-plaka inklinatu bat jarraituz (IV) bilgunera iritsi zen: “tetxitoa inkomodo xamarra da, baña luzea ez da zaile” esan zidan talkietik.

Sabaiaren onean.


Hirugarren bilgunean.


“Tetxitora” iritsi nintzenean Asierrek oinak ongi kokatu beharra nituela ohartarazi zidan. Hala ere, oinak non kokatu baino arazoak motxilarekin izan nituen, bizkarrean nuen horman jo eta eskalatzen jarraitzeko enbarazu egiten zidalako. Ahal izan nuen bezala gorputza harkaitz-plaka inklinatuan luzatu eta, motxila eskuin hormatik libratuz, estilo ez oso itxurosoan pasabidea eskalatu nuen.

“Joer pasitokin, ez nintzen sartzen, jejeje” bota nion. “Bai, paso hontan bajue izanezkeo hobe” erantzun zidan.

- Laugarren luzea, 40 metro, 5b. Bilgunetik zuzen atera eta pixkanaka bertikal bihurtzen den harkaitz-plaka eskalatu nuen gainean nuen sabaira zuzenduz (IV). Sabaiaren azpira iritsi nintzenean orain arteko eskalada jarraitua gelditu zen: "ustet hemen daula luzen pasoa" esan nion Asierri. Kontu handiz, oinen puntak harkaitz-plakaren zimur txikietan jarri eta sabaiaren ezkerrera pasa nintzen honek osatzen duen diedro bertikala eskalatzen jarraituz. Oinak non jarri ongi begiratuz eta eskuin eskuarekin diedroaren eskuin hormaren ertzari helduz metroak pixkanaka irabazi nituen diedroaren gaineko sabaitxo txikira iritsiz (5b). Sabaitxo hau eta bigarren sabaitxo bat eskalatuz (V) luzearen zailtasun guztiekin amaitu nuen. Gerora komentatu genuen bezala, bide osoko luzerik zailenak hirugarren eta laugarrena iruditu zitzaizkigun.

Luzearen zailtasunak amaitu ondoren, argazkian lehen metroetako sabai nabaria, honen ezkerreko diedroa eta diedroaren gaineko sabaitxoak ikusi daitezke.


Bigarren sabaitxoa eskalatu ondoren, harkaitz-plaka inklinatu bat eskalatzen jarraitu nuen (IV), pixkanaka ezkerrera jo eta honen amaieran, belarrez estalitako harkaitz-plaka baten ondoko bilgunera iritsiz.

Bilgunea muntatzen.


Hirugarren bilgunea laugarrenetik ikusita.


- Bosgarren luzea, 55 metro, 4c. "Joer inglesak nun daren" esan nion Asierri hormaren amaiera seinalatuz. Zeruan koloretako bi irudi nabaritzen ziren. "Ia bukau due" erantzun zidan.

Eskuinean belarrez estalitako harkaitz-plaka zabala utziz, Asierrek bilgunetik zuzen eta zertxobait ezkerrera eskalatzen jarraitu zuen belar artean doan harkaitz-plaka inklinatua eskalatuz (IV). Belarrak atzean utzi ondoren zuzen metro batzuetan jarraitu zuen gainean dagoen sabai txiki batera zuzenduz.

Belarren tartea amaitzen, Asierren ondoan sabai txikia ikusi daiteke, baita hormaren amaieran ingeles sokada.


Sabaitxora iritsi aurretik luzeak eskuinera jotzen du "C" itsurakoa egin, belarrez estalitako harkaitz-plaka gainetik inguratu eta bigarren sabaitxo batera (aurrekoa baino nabariagoa) zuzenduz.

Sabaia eskuinetik oso nabaria den bitartean, ezkerrera doan heinean malgutzen doa "koska" bat izatera iritsiz. Ahultasun hau kontutan izanda, sabaiaren azpira iritsi aurretik, honen azpiko harkaitz-plaka inklinatua eskalatu (4c) eta sabaiaren ezkerrera zuzendu zen, bertan kokatutako bilgunera iritsiz.

Bosgarren bilgunean, Asierren eskuinean sabai nabaria ikusi daiteke.


Ni laugarren bilgunetik atera aurretik.


- Seigarren luzea, 35 metro, 4c. Bilgunera iritsi, Asierri materiala jaso eta hitz pare bat partekatu ondoren eskalatzen jarraitu nuen.

Bilgunea kokatzen den harkaitz-plaka inklinatura igo eta zuzen eskalatzen jarraitu nuen sabaitxo batera iritsiz (III). Sabaitxoaren gainean lehen parabolta dago. Bitan pentsatu gabe sabaitxoa eskalatu (IV) eta honen gaineko plaka (diedro ireki baten ezkerrean dagoena) eskalatzen jarraitu nuen.

Argazki honetan hasierako sabaitxoa eta diedro irekia (justu nire azpian) ikusi daitezke.


Diedrotxo ireki hau eskalatu ondoren (IV), oinentzat zimur ederrak dituen harkaitz-plaka inklinatu bat eskuinerako joerarekin eskalatzen jarraitu nuen (4c) bilgune erosora iritsiz.

Bilgunea muntatzen.


Seigarren bilgunean. Arnesetik zintzilik, besteen artean, erabiliko ez genituen friend-ak


- Zazpigarren luzea, 30 metro, 4c. Hau zen gure ustez Xabier Larretxearen liburuaren azalpenei jarraituz friend bidez babestu beharra zen luzea. Asierri friend guztiak pasatu eta bilgunetik eskuinaldera eskalatzen hasi zen bilgunetik ikusten den lehen paraboltera zuzenduz (IV).

"Zemuz ikustezu?" galdetu nion. "Hemendio gora beste hiru parabolt ikusteittut" erantzun zidan, "halare hemen eskubin friend-ak sartzeko pitzadurak badare". Lehen paraboltetik sokak pasatu eta gainetik zuen harkaitz-plaka inklinatua zuzen eskalatzen jarraitu zuen (IV) eskuinean friend-ekin babestu daiteken pitzadura batzuk utziz.

Bigarren paraboltean.


Nahiz eta harkaitz-plaka inklinatu honek hiru parabolt bakarrik izan, luzea ongi babestua dago. Bilgunera iritsi aurretik harkaitz-horma tentetu eta parabolt batez ongi babestutako 4c pasabidea erraztasun handiz eskalatu zuen.

Zazpigarren bilgunean.


Bilgunearen azpiko harkaitz-plaka inklinatua.


- Zortzigarren luzea, 30 metro, 4c. Azkeneko luzeetan Xabier Larretxearen liburuaren azalpenak eskalatzen ari ginen luzeekin bat ez zetozelaren susmoak luze honetan egi bihurtu ziren. Gerora konturatuko ginen bezala guk hamaika luze eskalatu genituen, Xabierren liburuan aldiz, zortzi besterik ez dira azaltzen. Bidea berrekipatzeko garaian ziurrenik luzeak moztu zituzten. Hau ikusita, luze honetatik gora Xabierren liburuari egindako argazkia gorde eta, aurretik genituen luzeen zailtasuna jakin gabe, paraboltak jarraitzea besterik ez genuela egingo erabaki genuen.

Asierri materiala hartu eta bilgunearen eskuineko harkaitz-plakaren gainean ikusten den lehen paraboltera zuzendu nintzen. Lehen paraboltetik soka pasatu eta gora begiratzen hasi nintzen bigarren paraboltaren bila: "edo oso urruti dau edo bidea hemendio gora ez dijo" esan nion Asierri. Asierrekin hitz egin ondoren, berriro ere gora begiratu behar nuenean eskuinean nuen horman parabolt bat ikusi nuen: "han dau bigarrena!!!" bota nion Asierri.

Bitan pentsatu gabe eskuinerako joerarekin eskalatzen jarraitu nuen eskuineko hormara zuzenduz (IV). Hormaren oina zeharkatzen duen belarrezko kanal nabaria harkaitz-plaka inklinatu batetik zeharkatu (IV) eta eskuineko hormaren azpian kokatu nintzen sokak bigarren paraboltetik pasatuz.

Bigarren paraboltean.


"Bazpare oain kontuz baña kanto ona daukela emateo" esan nion Asierri horma eskalatzen hasi baino lehen. Horma haztatu eta helduleku ederrak dituela ikusi nuen. Hauetaz baliatuz pasabide bertikal hau itsuraz zirudiena baina erraztasun handiagoz eskalatu nuen (4c).

Hormaren gainean.


"Joer ba bigarren parabolta zuk ikusi dezulako" esan zidan Asierrek, "ni seguro goraka zuzen jarraituko nuen".

Horma eskalatuta, honen gaineko harkaitz-plaka eskuinerako joerarekin eskalatzen jarraitu nuen sabaitxo batekin topo egin arte. Sabaitxo honek ere helduleku ederrak ditu eta zailtasunik gabe eskalatu nuen (IV) bilgunera iritsiz. Bide osoan hau izan zen bata besteari bistaz galdu genion luze bakarra.

Zortzigarren bilgunean. Lehen planoan bilgunera iritsi aurretik eskalatu behar den sabaitxoa ikusi daiteke.


- Bederatzigarren luzea, 35 metro, 4c. Asierek bilgunearen gaineko harkaitz-plaka inklinatua zuzen-zuzen eskalatzen jarraitu zuen gaineko sabai txikira zuzenduz (IV). Sabaitxo hau eskalatuta, IV zailtasunaren baitan egongo diren beste hiru sabaitxo jarraian eskalatu ondoren harkaitz-plaka tente batera iritsi zen.

Jarraian eskalatzen diren lau sabaitxoak eskalatu ondoren.


Harkaitz-plaka tente hau kontu handiz eskalatuz (4c) bilgunera iritsi zen. Bilgunea belaunen altueran dagoen koskaren gainean kokatuta dago, diedro baten azpian.

Bederatzigarren bilgunea muntatzen.


Bilgunera iritsi aurreko harkaitz-plaka tentea, luzeari zailtasuna ematen diona, alegia..


Luze hau oso dibertigarria iruditu zitzaidan, ia luze osoa zailtasun berean mantendua eta 35 metro eskasetan denetarik duena. Luzea eskalatzen ari nintzela sokada ingelesa mendian behera oinez zihoala ikusi nuen: "hoik eztie eozein izango" esan zidan Asierrek bilgunera iritsi nintzenean. "Ya lo creo! erantzun nion, "guk gora iristeako hoik dauneko bazkaldu ta siesta inda eongoie, jejeje".

- Hamargarren luzea, 40 metro, 4c. "Luze hontan ez da ba hor goien ikustean tetxue eskalatuko, ez?" galdetu nion Asierri gainetik genuen harkaitz-plaka alderik alde mozten zuen sabaia seinalatuz. "Hala emateo" erantzun zidan lehenengo paraboltak seinalatuz. "Ea hau izan behar den 6a-ko luze sekretue, jejeje" erantzun nion bilgunetik ateraz.

Bilgunearen gaineko diedroa eskalatu (IV) eta, honen gaineko harkaitz-plaka inklinatuan ezkerrera zeharkaldi horizontal bat egin behar izan nuen (4c) bigarren paraboltera iritsiz.

Bigarren paraboltaren parean. Gorriz, gerora konturatuko ginen bezala, luzearen berezko bigarren parabolta.


Orain arteko luzeak nahiko zuzen zihoazela ikusita, hasiera batean harritu ninduen luzeak harkaitz-plakaren erdian zeharkaldi hau egitea, harkaitz-plaka zuzen eskalatzen jarraitzeko aukera baitu. Lehen bi parabolt hauetan komeni da zinta luzeak jartzea sokaren marruskadura ekiditeko.

Bigarren paraboltetik gora doan harkaitz-plaka tentea eskalatzen jarraitu nuen (4c) bilgunetik ikusten den sabai nabarira zuzenduz. Sabaiaren azpira iritsi nintzenean, gorputza tentetu eta honen gainean izugarrizko heldulekuak zeudela ikusi nuen. Horietarko batera helduz buelta hartu eta "Asier nahibazu hemen oso eroso nau argazki bat itteko" esan nion. "Seguro?" erantzun zidan. "Bai, gero honea iristen zeanen ikusikozu".

Sabaian. Nire eskuinean luzearen berezko bigarren paraboltaren kokalekua adierazi dut.


Sabaia eskuinetik eskalatzen da eta esku eta oinentzat helduleku ederrak ditu (4c). Sabaia eskalatuta, honen gaineko harkaitz-plaka inklinatua eskuinerako joerarekin eskalatzen jarraitu nuen bilgunera iritsiz.

Hamargarren bilgunea muntatzen.


Bilgunea muntatzen ari nintzela honen eskuinean (3 metro ingurura) uztaidun bi paraboltez osatutako beste bilgune bat ikusi nuen."Eskalatzen ai nintzela eskubin parabolt gehio ikuste zien" esan zidan Asierrek. "Ahibalaostia, ezto bat luzek eskubitio joko ta eskubiko reunio honta iritsiko, ez?"erantzun nion. Etxean baieztatuko genuen bezala, luze hau "Fleurs de Rhodo" bidearena eskalatuz egin genuen. Hamargarren luzea berez hasierako diedroa eskalatu ondoren eskuinera jarraituz doa eta 5b zailtasuna dauka.

- Hamaikagarren luzea, 45 metro, 4c. "Bueno, gaurko azkena" esan zidan Asierrek.

Bilgunetik gora zuzen eskalatzen jarraitu zuen belar eta harkaitz-plaka ezberdinak tartekatu (III-IV) eta paretaren amaieran ikusten den horma bertikalera zuzenduz.

Horma bertikalaren azpira hurbiltzen.


Azken luze honetan ere, zuzen jarraitzen duen parabolt ilaratik kanpo, eskuinean beste parabolt bat ikusi genituen. Oraindik parabolt honen misterioa ez dut argitu.

Horma bertikalaren azpian kokatu eta, bertako helduleku ederrak aprobetxatuz, ezkerretik eskalatu zuen (4c) gandorrean bertan dagoen bilgunera iritsiz.

Luzearen amaierako hormatxo bertikala eskalatu ondoren.


Azken bilgunetik beherako ikusmira.


Beti egiten dudan moduan azken luzea pazientziaz hartu nuen, hormaren zimur eta helduleku bakoitzari zukurik handiena atera nahiko banio bezala. Luzeak duen metro bakoitza ahalik eta gehien gozatuz, luzearen amaierako hormatxo bertikalaren azpira iritsi nintzen.

Hormatxo bertikala azpitik ikusita.


Hormatxoa zailtasunik gabe eskalatu eta Asierren ondora iritsi nintzen.

Azken bilgunean.


"Hemengo bigarrena eskalau deu!!!" esan nion bilgunera hastearekin batera. "Atzokoa baño gehio gustau zait" erantzun zidan, "kontinuidade gehio dauke". "Bai, hala da" erantzun nion, "gañea kintok gure kinton antzekok diela iruittu zaizkit". Sokak eta trasteak jaso gabe bilgunea desmuntatu eta gandorra jarraituz metro gutxi batzuk oinez ibili ondoren gailurrera iritsi ginen.

Gailurra hegaldun inurriek osatutako hodei ilun batez estalia zegoen. Izerdiagatik erakarriak, agerian genuen azal zati txikienean ere itsasten hasi zitzaizkigun. Ezinbestean Txindokiko "Ezkutua" bidea eskalatu genueneko jaitsiera burura etorri zitzaidan, orduan ere intsektuekin hainbat komeri pasa genuen eta. Materiala ahal izan genuen azkarren jaso eta, inurrietatik ihes, gailurra ahal izan genuen bezain pronto utzi genuen.

Dent D'Orluren gailurrean, lepo eta aurpegia inurriz beteak.


Gailurra utzi aurretik.


Inurrien hodeia atzean gelditu zenean, eguzkitako krema bigarrenez emateko gelditu eta Itziri telefonoz deitzeko aprobetxatu nuen, dena ongi zihoala eta, biharamuneko ekaitz iragarpena betez gero, ziurrenik arratsalde-gauerako etxean izango ginela esateko.

Jaitsiera lasai hartu genuen, bideaz gozatu eta, bide batez, bezperan bezala, onddo beltz sorta polit bat bilduz, pasta eta esne-gainarekin batera bazkalduko genituenak.

"Tapas sans dalle" bidearekin alderatuz "Pink Floyd" gehiago gustatu zitzaigun. Luze gehienetan zailtasuna ez da pasabide isolatuetara mugatzen eta, Asierrek esan zuen bezala, "kontinuidadea handiagoa da". Ez dakit oinak dagoeneko granitora ohituak genituelako baina "Pink Floyd" bidean "Tapas sans dalle" bidean baino gehiago gozatu genuen. 

Aparkalekura iristen...


Bazkaldu ondoren Dent D'Orluko eskaladari amaiera eman eta “Ascou la Forge” kanpinean indarberritu gintuen dutxa ederra hartu genuen. Gorputz eta arima indarberrituta, furgoneta Gourette eski estaziora zuzendu genuen, biharamunean eskalatu gabe utziko genuen Pene Sarriere mendiaren hegoaldeko gandorra eskalatzeko asmoarekin. Non bukatuko genuen? Hurrengo kronikan kontatuko dizuet...

DENT D'ORLU: "TAPAS SANS DALLE" BIDEA, 425 m, 5c+. 2018/08/26

Dent D'Orlu.


Abuztuko opor egunei ahalik eta zukurik handiena ateratzeko asmoz buru eta gogoa Alpeetan jarri arren, azken orduko eguraldi txarrak plan hau bertan behera utzi eta ordezko plan baten bila hasteak behartu gintuen.

Aitortu beharra daukat Asierrek Dent D’Orlu mendira joatea proposatu zidanean honen ingurukorik sekula entzun eta irakurri gabe nengoela: “400 metrotik gorako bidek ta gañea ekipatuk?”. Kasualitatez, bihozkada bat izango balitz bezala, proposamena jasotako egunean Xabier Larretxeak idatzitako “Escaladas en el Pirineo Norte” liburua esku artean nuen. Liburuaren aurkibideari errepaso azkarra eman eta Dent D’Orluko hainbat bideen azalpena ikusi nuen. Bideen nondik norakoak irakurri ondoren ez nuen bitan pentsatu ere egin Asierri baiezkoa emateko.

Frantziako mendebaldeko Pirinioetan, Andorratik gertuko Ariège departamentuan D’Orlu natura-erreserba dago. Euskaldunentzat “kristoetxean” gelditzen den natura-errreserba honetan 2.222 metroetako Dent D’Orlu mendi ikusgarria kokatzen da. Baso guztien gainetik zerura zuzentzen den granitozko hortzaren ekialde eta hego-ekialdeko hormak eskalatzaileen artean preziatuak dira, eskalatzeko bide luze eta ekipatuak baitaude, bakarren bat 1.000 metroetatik gorakoa. Gailurrera doan ohiko bideak ere badu bere xarma eta tontorrera iritsi aurreko maldak hauspoa ederki berotuko digu. Hau gutxi ez bada, harkaitza hezea badago, kontuz igo eta jaisteko bidearen aurrean gaude. Zailtasunak zailtasun, gailurrera iritsitakoan bertako ikusmirak denbora batean eserita egotea behartuko gaitu, inguruko haran eta mendien talaia itzela baita.

Zailtasun ezberdineko eskalada bideak dauden arren, bide errazenek V zailtasunean solturaz eskalatzea eskatuko digute, orokorrean parabolten arteko tartea luzea baita. Eskalada motari dagokionez denetarik dago, diedro, sabai eta itsasgarritasunezko pasabideak nagusituz. Biderik errazenak ekialdeko horman daudenez, aurpegi hau izaten da lehen bisitarako gehienek aukeratzen dutena. Gure kasuan, lehen opor egunerako “Tapas sans dalle” (425 metro, 5c+) bidea eskalatzea erabaki genuen.

DENT D'ORLUREN EKIALDEKO HORMAN ESKALATZEKO KOTXEA NON UTZI

Lehenik eta behin Ax les Thermes herrira iritsi beharko dugu (Euskal Herritik ia bost ordu inguru kotxez), herriaren erdiko biribilgune nabarmenean D-613 bidea (maldan gora doana) hartuz. Ezkerrera doan bihurgune nabarmen batean D-613 errepidea utzi eta Ascou herrira doan D-25 errepidea hartuko dugu. Kotxea uzten den lekuan lo egiteko asmorik badugu, “Le Belvédère” izeneko hostatuaren ondoan (bertan kotxea uzteko aparkaleku txikia dago), errepidearen bazterrean iturri bat topatuko dugu.

D-25 errepidea utzi gabe, Ascou herri gunera doan bidegurutzea ezkerrean utzi eta, La Lauze izeneko urtegia zeharkatuz, honen ekialdeko muturrean kokatutako “Ascou la Forge” kanpinera iritsiko gara.

Kanpinaren parean, eskuinera doan bidegurutzea hartu (kanpinera sartuko bagina bezala) eta basora doan pista nabari bat jarraituko dugu urtegia hegoaldetik inguratuz. 5 kilometro inguruko igoeraren ondoren (topatuko ditugun 2-3 bidegurutzeetan biderik argiena jarraitzea besterik ez da), pista biribilgune itsurako batean amaitzen da. Kotxea bertan utziko dugu.

Kotxea uzten den biribilgunean. Puntu zuriz Dent D'Orlura (atzeko mendia) doan ohiko bidea.


BIDEAREN DATU BATZUK

Bilgune guztiak uztaidun bi paraboltez osatuak daude, lehenengo bostak gainera, kate batek lotutako uztaidun bi paraboltez.

- Luzera: 425 metro.
Luze kopurua: 11.
- Nork irekia: Dominique Fourcade eta René Vignolles 1993 urtean.
- Zailtasuna: 5c+. Luzez-luze: 1ºL: IV (40 m), 2ºL: IV+ (35 m), 3ºL: III+ (35 m), 4ºL: IV+ (40 m), 5ºL: IV (40 m), 6ºL: 5b (40 m), 7ºL: 5c+ (45 m), 8ºL: IV (40 m), 9ºL: IV (35 m), 10ºL: III+ (40 m) eta 11ºL: III+ (35 m).
- Orientazioa: Ekialdea. Udan bero handia pasa daiteke.
- Ura: Leku ezberdinetan hartzeko aukera dago: Ax les Thermes herrian, “Le Belvédère” izeneko hostatuaren ondoko iturrian eta “Ascou la Forge” kanpinean, besteak beste.
- Hurbilketa: Kotxea uzten den lekutik Dent D’Orlu mendira doan ohiko bidea hartuko dugu Brasseil lepora arte. Lepo honetan (indikazio poste bat dago), ohiko bidea utzi eta L’Egue lepora zuzenduko gara, bertatik dagoeneko ekialdeko horma ikusiz. Bidea horma alderik alde horizontalean erdibitzen duen belarrezko erlaitz nabariaren hasieran hasten da, harkaitz baten ondoan. Bidearen hasieran “Tapas sans Dalle” izena idatzita dago. Kotxea uzten den lekutik bidearen oinera lasai joanda ordu eta hogei minutu inguru pasako ditugu.
- Jaitsiera: Dent D’Orlura doan ohiko bidea jarraituz ordu eta laurdenean kotxea utzitako aparkalekura iritsiko gara.
- Eramandako materiala: 60 metroetako bi soka, luzera ezberdineko 12 express zinta eta zinta-uztaiak bilguneak muntatzeko. Walkie-talkie pare bat ere eramatea gomendagarria izan daiteke bilguneen artean oihuka ez aritzeko, nahiz eta bilguneen artean denbora osoan begi-bistan izango garen.
- Eskalada-bidea eskalatzeko pasatako denbora: hiru ordu eta berrogeita hamar minutu.

BIDEAREN KROKISA

Dent D'Orluren ekialdeko hormako bideak, gorriz ekipatutakoak eta orlegiz erdi-ekipatu edota ekipatu gabeak. Puntu zuriz hurbilketa eta jaitsierak, baita gandorrean egiten den zati erraza ere. Bilguneen kokalekua zehaztutako bideak guk eskalatutakoak dira. "Tapas sans Dalle" 16garren bidea da.


Krokisa zehatzago.


DESKRIBAPENA

Bost ordu eta erdi pasatxoko bidaiaren ondoren, ipurdiko minez eta furgonetaren eserlekuetan postura eroso bat hartu ezinik, aparkalekua kokatzen den biribilgunera iritsi ginen. Lainoak inguruak hartuak zituen zirimiri fin batek bazterrak bustiak mantenduz. Arratsaldeko bostak zirela ikusita, furgonetatik jaitsi, bidaian gogortutako giharrak luzatu eta euritarako zamarrak jantzi ondoren, Brasseil lepora arteko bidean gora hasi ginen, biharamuneko bidea ezagutzeko asmotan.

Bideak mendian sendo errotutako pagadia zeharkatzen du. Pagoen hostoetatik eroritako ur tanta pilatuen euripean igoera lasai hartu genuen, aldapa gogorrean gora. Pagadia atzean uztearekin batera aldapak behera egin eta paisaia zuhaixka, txilar eta belarrak hartzen du. Basoaren babespetik kanpo, lainoa eta mendebaldeko haize hotz eta hezearen menpean gelditu ginen, euritarako zamarrak goraino lotu eta kaputxak ixtera behartuz. Ikuspena ez zen ona, eskerrak mendizaleen joan etorriek ongi zapaldutako bideak galtzeko arriskurik ez duen.

Metroak irabazten genituen heinean laino artean ahotsak entzuten hasi eta pixkanaka laino itxiak forma hartuz joan zen sokada ezberdinak azalduz: “ostia, holako egualdikin jendea eskalatzea etorri da?” bota nion Asierri. Bi sokada kalatalanekin hizketan aritu eta “Les Dalles Blanches” eta “Tapas sans dalle” bideak eskalatu zituztela esan ziguten: “¿y con este tiempo os habéis metido?” galdetu zien Asierrek harrituta. “Al principio no estaba tan malo pero aunque la roca estaba mojada se dejaba hacer” erantzun ziguten. Brasseil lepora iritsi ginenerako, harriduraz, dozena erdi bat sokadekin gurutzatu ginen.

Furgonetara itzulita, arratsaldeak aurrera egin ahala aparkalekua pixkana husten joan zen lau kotxe bakarrik geldituz: “Bueno, bihar asko eongo ez geala emateo” esan zidan Asierrek. Afaldu eta iluntzen hastearekin batera lo-zakuen goxotasunera errenditu ginen.

Alarmak goizeko zazpietan esnatu gintuen. Zerua oskarbi izan arren gauean zehar isuritako euri tantak furgonetaren sabaia jo eta jo aritu ziren, txalaparta monotono bat osatuz: “Ea pareta sekoa daun” esan nion Asierri gosaltzen genuen bitartean. “Granitoa normalen azkar sekatzea ta gaurko eguzkikin eztet uste arazoik izangoanik” erantzun zidan. Gosaldu, ontziak garbitu eta bezperan prestatutako motxilak bizkarretik zintzilikatu ondoren martxan jarri ginen.

Aldapan gora, pagadian dagoen zabalune nabarmena zeharkatzen. Dagonekeo lehen eguzki izpiek Dent D'Orlu mendia argitzen hasita.


Aurretik sokada bakarra abiatu zela jakinda igoera bezperakoa baino lasaiagoa hartu genuen, bideaz gozatu eta, bide batez, onddo beltzaren bat edo beste bilduz: “eskalatzeik ez badeu sikiera onttok hartukoitteu, jejeje” esan zidan Asierrek.

Pagadia atzean utzi ondoren, egun zoragarri baten atarian.


Brasseil lepoko indikazio-postera iritsi ginenean mendian gora jarraitu beharrean ezkerrera (ibilbidearen noranzkoan) maldan behera doan bidea hartu genuen, L’egue lepora doana hain zuzen ere.

Puntu zuriz L'Egue lepora arteko bidea eta urdinez Dent D'Orlura doan ohiko bidea, jaitsieran jarraituko genuena. Borobil zuriaren barruan indikazio-postearen kokalekua.


Brasseil lepoko indikazio postea.


L'Egue lepora hurbiltzen.


L'Egue lepora iritsi bezain pronto Dent D’orluren ekialdeko hormatzarrak aho zabalik utzi gintuen: “joer, hoi da hormatzarraaaa!!”. Bezperan botatako euriaren ondorioz horma ur-arrasto ezberdinez josita zegoen, hormari zebra baten azalaren itsura emanez. Ur-arrastoren bat errekasto bihurtzetik gertu ere bazegoen, jejeje: “ea gure biden sikiera txorreraik eztaun” pentsatu nuen.

Dent D'Orluren ekialdeko horma L'Egue lepotik ikusita.


Bidearen hasiera topatzea ez zen erraza izan. Noraezean dabiltzan galdutako bi turisten moduan hormaren oinean batera eta bestera ibili ondoren, atzetik zetorren bikote katalan batek bidearen hasiera non zegoen esan zigun, horma alderik alde horizontalean erdibitzen duen belarrezko faxa nabariaren hasieran, hain zuzen ere.

Bidearen hasieran eta lehenengo luzeen nondik norakoak. Nire atzetik horma bitan erdibitzen duen belarrezko faxa nabaria ikusi daiteke.


Bidearen oinera iristearekin batera “Tapas san dalle” izena harkaitzean erdi ezabaturik topatu genuen. Xabier Larretxearen liburuari bezperan egindako argazkiak telefonoan begiratu eta lehenengo luzeen nondik norakoak aztertzen hasi ginen: “emateo bigarren luzea txorreran erditio dijola, ez?” galdetu nion Asierri bigarren luzearen hasierako sabaia seinalatuz. “Igual ebitatzeik badau, ta gañea horrea iristeako igual sekatzen hasita eongoa” erantzun zidan.

L'Egue lepotik bidearen oinera arteko bidea. Asier bidearen oinera iristen.


Bidearen hasiera adierazten duen erdi-ezabatutako izena.


Motxilatik traste guztiak atera, eguzkitako krema ongi eman, talkie-ak piztu eta, Asierri keinu egin ondoren, eskalatzen hasi nintzen.

- Lehengo luzea, 40 metro, 4a. Koska txiki batera igo eta granitozko harkaitz-plaka etzan eta itsaskorra zuzen eskalatzen hasi nintzen (II-III). Lehenengo paraboltera iritsi nintzenean, “Les dalles blanches” bidearen paraboltak eskuinean utzi eta ezkerrera diagonalean eskalatzen jarraitu nuen (III). Lehenengo metro hauek guztiak ez zitzaizkidan zailak iruditu eta arreta bakarra bustitako harkaitz zatietan jarri nuen, irristakorrak baitzeuden.

Lehen parabolta atzean utzi ondoren.


Bilgunera iritsi aurretik horma zertxobait tentetu arren helduleku ederrak ditu. Lehorrean arazorik gabe eskalatuko den zati honetan tarte bustiak ahal izan nuen hobekien ekidin (IV) ondoren, sabai nabarmen baten azpitik 5-6 metroetara dagoen bilgunera iritsi nintzen.

Lehen bilgunera iristen.


Lehen bilgunetik beherako ikusmira, ur-arrastoak ikusi daitezke.


Lehen bilgunean, errekasto baten azpian nagoela dirudi.


“Ze iruittu zaizu?” galdetu nion Asierri. “Errexa, ez?” erantzun zidan. “Neire ala iruittu zait, eztakit kuartore emango nion” erantzun nion.

- Bigarren luzea, 35 metro, 4c. “Joer ba bigarren luzea txorreran gañetio dijo” esan nion Asierri etengabe tantaka ari zen sabaiari begira. Sabaitik behera, mihi luze irristakor baten moduan, ur-arrasto nabari bat bilguneraino iristen zen: “ta gañea paraboltak txorreran erdin dare”.

Asier bilgunetik atera eta harkaitz-plaka inklinatua bustitako zatiaren ezker ertzetik eskalatzen hasi zen, paraboltetatik express-zintak pasatzeko ur-arrastoaren gainetik gorputza luzatuz (III). Sabaiaren azpira iritsi zenean halabeharrez harkaitz bustiaren gainean kokatu behar izan zuen: “oain bazpare kontuz, eh?” ohartarazi zidan.

Sabaiaren gaineko paraboltetik sokak pasatu eta, gorputzaren pisua harkaitz bustian jarritako oinetan kontu handiz banatuz, sabaia poliki-poliki eskalatu zuen (IV+). Sabaia eskalatuta, bustitako harkaitz-plaka inklinatu bat eskalatzen jarraitu zuen.

Sabaia eskalatu ondoren.


Zazpigarren paraboltetik aurrera eskuinera zeharkaldi horizontal bat eginez hasi zen (zortzigarren parabolta eskuineko hormatxoan dago), tartean pasabide fin bat eskalatuz. Harkaitz lehorrean misterio handirik izango ez duen zeharkaldi hau arreta handiz eskalatu behar izan genuen, gorputzaren pisua oinen gainean poliki jarriz.

Zeharkaldi horizontalaren ondoren.


Zortzigarren paraboltera iritsi zenean metro batzuetan helduleku ederreko harkaitz-plaka bat zuzen eskalatuz bilgunera iritsi zen.

Bigarren bilgunean.


Lehen bilgunea bigarrenetik ikusita. Luzea zerharkatzen zuen ur-arrasto nabaria ikusi daiteke.


“Eztakit harkaitze bustie zeolako baña hemen zertxobait estutu behar izan det” esan nion. “Baita nik ere” erantzun zidan, “ea hurrengoa zemuzkoaen”.

- Hirugarren luzea, 35 metro, 3c. Luze hau trantsiziozko luzea iruditu zitzaigun. Bilgunetik gora harkaitz-plaka etzan batetik zuzen eskalatzen jarraitu nuen (II-III) pixkanaka eskuinean ikusten den sabai nabarmen batera diagonalean zuzenduz.

Hirugarren luzearen lehen metroetan. Nire eskuinean luzea zuzentzen den sabai nabarmena ikusi daiteke.


Luzean zehar belar bustiz estalitako tarte erraz batzuk zeharkatu behar izan nituen.

Belar artean, atzean luzea zuzentzen den sabai nabarmena.


Bilgunera iritsi aurretik plaka zertxobait tentetu (III+) arren zailtasunik gabe eskalatu nuen. Bilgunea, gainetik dagoen sabai nabaritik 15 metro inguru beherago kokatzen da harkaitzak egiten duen koska baten eskuinean.

Hirugarren bilgunetik bigarrena honela ikusten da.


Hirugarren bilgunera iristen.


“Haure errexa, ez?”. “Bai, lenengo luzen antzekoa” erantzun zidan.

Hirugarren bilgunean, gainean laugarren luzean eskalatzen den sabai nabaria.


- Laugarren luzea, 40 metro, 4c. Asier bilgunetik gora zuzen eskalatzen jarraitu zuen gaineko sabaira zuzenduz (III). Luzea pixkanaka sabaiaren ezkerrera zuzentzen da, bertatik eskalatzen baita.

Sabaiaren azpira iristen.


Sabaiaren azpian kokatu eta, apenas gelditu gabe, sabaia eskalatzeko eskalatu behar diren bi koskak eskalatu zituen (IV+). Laugarren bilgunea justu sabaiaren gainean dago.

Bigarren koskaren eskaladaren amaieran.


Hirugarren bilgunea laugarrenetik ikusita.


Luzeari zailtasuna ematen dion pasabidea azpitik ikusita.


Luze hau ez da zaila baina bi kosken eskalada arraroa eta ez oso erosoa iruditu zitzaidan: “Oaingoz kuartok errexak die baña kuarto masetan eskalau behar da, ezta?” galdetu nion Asierri. “Bai”, erantzun zidan “bin arten saltoa dau, ea goiko kintok zemuzkok dien”.

- Bosgarren luzea, 40 metro, 4a. Asierri zintzilik zituen express-zintak hartu eta luzea eskalatzen jarraitu nuen. Luzeak harkaitz-plaka etzan bat zuzen eskalatuz jarraitzen du (III) gainean dugun sabaira zuzenduz. Tarteka IV zailtasuneko koska txikiren bat eskalatu arren, luzeak zailtasun handirik ez dauka. Metroak eskalatzen nituen heinean oinak harkaitzaren zimurrik txikienetan jartzera ohitzen hasita nengoela konturatu nintzen, granito honetako itsasgarritasunaz gozatuz.

Bosgarren bilgunera iristen.


Konturatzerako harkaitz-plaka alderik alde ebakitzen duen sabaitik 5-6 metroetara dagoen bilgunera iritsi nintzen.

Laugarren bilgunea bosgarrenetik ikusita.


Bosgarren bilgunean, gorriz seigarren luzearen lehen metroak.


- Seigarren luzea, 40 metro, 5b. “Gaurko lehen kintoa” bota nion Asierri bilgunetik atera baino lehen “bai, ea zemuzkoaen” erantzun zidan. Bilgunetik atera eta zertxobait eskuin aldera diagonalen eskalatuz hasi zen, hormatxo txiki baten ezkerretik eskalatu eta sabaiak eskuinean duen arrail antzekora zuzenduz (IV).

Sabaiaren azpiko paraboltetik sokak pasatu eta kontu handiz luzearen pasabidearen azpiko erlaitz inklinatura igo zen. Bilgunetik ez dirudien arren, erlaitzaren gainean zutitu zenean (IV) horma makurtuak atzeraka egiten zuela nabarmen gelditu zen: “joer, pareta extraplomatue dau” esan zidan. Erlaitzaren gainean hainbat postura ezberdin frogatu ondoren, azkenean ezker oina sabaiaren gaineko koska batean jarri eta, hankak asko zabalduz, gorputza pixkanaka altxatuz joan zen pasabidearen gaineko paraboltera iritsiz (5b).

Seigarren luzeko pasabidean.


“Zaile, ez?” bota nion bilgunetik. “Eztakit postura onen eskalau deten baña paso konplikatue iruittu zait” erantzun zidan. Sabaia eskalatuta, honen gaineko harkaitz-plaka inklinatu ezberdinak zuzen eskalatuz (III-IV) jarraitu zuen belarrezko kanal baten ondoan kokatutako bilgunera iritsiz.

Seigarren bilgunean.


Sabaiko pasabidea konplikatua iruditu zitzaidan eta ez nintzen kapaz izan postura egoki bat topatzeko. Azkenean, saiakera ezberdinen ondoren, gaineko express-zintari heldu eta pasabidea A0 moduan eskalatu nuen. Express-zintarik gabe ez dakit pasabide hau nola eskalatuko den, pasabidea babesten duen parabolta oso goian gelditzen baita.

- Zazpigarren luzea, 45 metro, 5c+. “Bueno, ea luzeik gogorrena ateatzeten” bota nion Asierri bilgunea utzi aurretik.

Bilgunetik zuzen eskalatzen hasi nintzen belarrez estalitako harkaitz-plaka ezberdinak eskalatuz. Izan nuen lehen aukeran eskuinean nuen belarrezko kanala zeharkatu nuen honen eskuineko harkaitz-plaka trinkotik eskalatzen jarraituz (III). Luzea oraingoz erraz zihoan, zailtasunik gabe.

Belarrezko kanala zeharkatu ondorengo harkaitz-plaka trinkoan.


Luzeko pasabidea dagoen sabaiaren azpian sabaitxo txiki bat duen harkaitz-plaka inklinatu bat dago. Plaka hau ezkerretik eskalatzen jarraitu (IV) nuen sabai handiaren ezkerrean kokatuz. Horizontalean metro pare bat eskuinera egin eta bidearen pasabiderik zailena (5c+) babesten duen paraboltaren parean gelditu nintzen: “Bueno, asuntoa hemen hastea“ esan nion Asierri. Bularraren parean nuen paraboltetik express zinta eta sokak pasatu eta sabaiaren gaineko heldulekuak haztatzen hasi nintzen.

Gorputza luzatuta ezkerreko behatz puntekin ukitzen nuen helduleku txiki bat eta eskuin eskuarentzat topatu nuen helduleku eder batetik aparte, ukitzen nituen beste heldulekuak garbantzu itsurako helduleku txikiak ziren. Hau gutxi ez bazen, sabaiaren azpiko harkaitz-plaka busti eta irristakorrak ez zidan askorik laguntzen. Heldulekuen bila ari nintzela paraboltaren eskuinean, sabaiaren ertzean, garbantzu handi baten tamainako koskatxoa ikusi nuen. Bitan pentsatu gabe eskuin oina bertan kokatu eta gorputza altxatzen saiatu nintzen. Gorputza zertxobait altxatu arren sabaiak atzeraka botatzen ninduen. Eskuin eskua helduleu on batean izan arren, ezker eskurako ez nuen heldulekurik topatzen, eskua itsuan hormara botaz. Hainbat saiakeren ondoren amore eman eta Asierri bilgunera jaisteko eskatu nion.

“Joer, hanka jartzeko garbantzu bat dau baña gorputzak atzeaka itteziten” esan nion. “Bueno, ea nik suerte gehioeten” erantzun zidan.

Asier pasabidearen azpira iritsi zenean, bitan pentsatu gabe eskuin oina garbantzuaren gainean jarri eta gorputza sabaiaren gainetik altxatu zuen: “tomaaaaa!!!!” oihukatu nion.  Sabaiaren gaineko harkaitz-plaka tente eta hezean metroak kontu handiz irabazi (IV+) eta pasabidetik urrun gelditzen den paraboltera iritsi zen.

Sabaiaren gaineko paraboltean.


“Express zinta bakarra gelditzen zait” esan zidan bat batean. Arnesera begiratu eta lau express-zinta zintzilik nituela ikusi nuen: “joer, hemen geldittuie!!” esan nion. “Ea dauketenekin zeoze itteit deten” erantzun zidan. Harkaitz-plaka erdi-bertikalaren bigarren paraboltera iritsi zenean (IV+) bertatik azken express-zinta pasatu eta aurrera jarraitu zuen.

Bigarren parabolt honetatik aurrera luzeak eskuinera jotzen du harkaitz-inklinatu bat zeharkatuz (III). Bertako paraboltetako batetik segurtasunezko mosketoi bat pasatu eta beste parabolt bat “txapatu” gabe utziz bilgunera iritsi zen. A zer nolako lasaitasuna hartu nuen “Reuniónnn” entzun nuenean.

Zazpigarren bilgunean.


Gertuago...


Seigarren bilgunea zazpigarrenetik ikusita.


Eskalatzen hasi eta luzearen pasabidera iritsi nintzenean eskuin oina garbantzuaren gainean jarri eta nahiz eta goraka egin atzeraka erortzen nintzela ikusi nuen: “ostia, argazki kamara da atzeaka itteitena” esan nion Asierri sabaiaren azpitik. Kontu handiz motxilaren bularreko zintatik argazki kamaren zorroa askatu eta arnesetik zintzilikatu nuen. Bularraldea libre nuela, eskuin oina berriro ere garbantzuaren gainean jarri eta, oraingoan, bularra sabaiaren kontra eta ezker eskuarekin oposizio indarra eginez pasabidea erraz eskalatu nuen: “trukoa ezker eskun zeon” esan nion Asierri zoriontsu, “oposizion indarra inda ta kamara gabe errex eskalau det”. Ez da gauza bera izaten luze bat aurretik edo atzetik eskalatzea eta sokak gainetik izateak ematen duen segurtasuna, askotan bezala, agerian gelditu zen.

Zazpigarren bilgunea.


Xabier Larretxearen liburuan pasabide hau A0 moduan eskalatu daitekeela azaldu arren ez dut uste posible denik, sabaiko parabolta ez baita altu gelditzen eta hurrengo parabolta oso urrun dagoelako. Aukeran, beharbada zinta-uztai bat estribu moduan erabiliz errazago eskalatuko da.

- Zortzigarren luzea, 40 metro, 4a. Express-zinta guztiak arnesetik zintzilik nituela egiaztatu ondoren eskalatzen jarraitu nuen. Bilgunearen gaineko hormatxo bertikala eskalatu (IV) eta pixkanaka etzanez doan harkaitz-inklinatu bat zuzen eskalatu ondoren sabaitxo baten azpira iritsi nintzen.

Hormatxo bertikala eskalatu ondoren bilgunera egindako argazkia.


Hormatxo bertikalaren gainean.


Sabaitxo hau zuzen eskalatu (III) eta harkaitz-plaka etzan bat jarraituz bilgunera iritsi nintzen.

Sabaitxoa eskalatu ondoren.


Zazpigarren bilgunea azpian...


Zortzigarren bilgunea muntatzen.


Zortzigarren bilgunean.


- Bederatzigarren luzea, 35 metro, 4a. Bilgunearen segurtasunera lotzen zuen zilborra askatu eta Asier zuzen eskalatzen jarraitu zuen sabai edo hormatxo txiki eta harkaitz-plaka inklinatu ezberdinak tartekatuz.

Bederatzigarren luzeko lehen metroetan.


Luzea hormatxo txikiz josi izan arren, helduleku ederrak ditu eta, orain arteko IV zailtasuneko luzeen modura, zaitasunik gabe eskalatu zuen.

Bederatzigarren bilgunea muntatzen.


Zortzigarren bilgunea bederatzigarrenetik ikusita.


Bederatzigarren bilgunean.


- Hamargarren luzea, 40 metro, 3c. Bilgunearen gaineko harkaitz-plaka etzana zuzen eskalatzen jarraitu nuen zertxobait ezkerrera bota eta diedro etzan baten oinera iritsiz (III). Diedroaren erdian arrail bat dago nahi izanez gero babaresa moduan eskalatu ahal izateko. Nire kasuan, diedroaren ezker plakatik eskalatuz jarraitu nuen (III+) bere gainera iritsitz.

La Fourche korridoretik ateratzen


Diedrotxo hau eskalatuta luzeak zuzen jarraitzen du bigarren diedrotxo bat eskalatuz (III+). Diedro honek belar pila dauka eta aukeran hobe da belarretara hurbiltzerakoan eskuinera bota eta diedroa osatzen duen eskuin hormatxoaren ertzetik jarraitzea. Bilgunea bigarren diedro honen gainean kokatua dago.

Hamargarren bilgunetik bederatzigarrenera egindako argazkia.


Hamargarren bilgunea muntatzen.


Iksumira itzela da.


Lehen diedroa azpitik ikusita, gorago bigarrena ikusi daiteke.


Bigarren diedroaren oinean.


- Hamaikagarren luzea, 35 metro, 3c. “Bueno, azkeneko largoa“ esan nion Asierri materiala pasa nionean. Asier bilgunetik eskuinera 5-6 metro inguruko zeharkaldi horizontala egin zuen lehen parabolta arte (II).

Lehen paraboltaren parean.


Bertatik express-zinta pasatu eta gora zuzen eskalatzen jarraitu zuen harkaitz-plaka eta belar zatiak tartekatuz eta pixkat eskuinera botaz (III+), baina eskuinera gehiegi joan gabe.

Lehen paraboltetik gorako harkaitz-plaketan.


Nahiz eta belarra ekiditen eskalatu azken metroak nahi eta nahi ez belarra zapalduz igo zituen Dent D’Orluren gailurrera iritsiz. Bilgunea gailurrean bertan muntatu zuen.

Argazki honetan lehen parabolta eta hamargarren bilguneak ikusi daitezke.


Lehen paraboltetik gorako tartea.


Luzearen azken metroetan.


Azken luzea gailurrera iristeko trantsiziozko luzea iruditu zitzaidan, zailtasunik gabekoa. Hala ere, bilgunera oso zoriontsu iritsi nintzen.

“Earra bidea” bota nion, “pena luzek kontinuidade gehio ez izatea”. “Bai” erantzun zidan, “paso aislatuk die ta hoien arteko tartek oso errexak”.

Katu-oinak kendu eta materiala jasotzen genuen bitartean eskalada osoan zehar bidelagun izan genuen haize goxoak freskatu gintuen. Nahiz eta eguzkia jaun eta jabe izan ez genuen berorik pasatu, eskalada atsegin eta gozoa eginez. Materiala jasota, motxilatik barratxo eta gel bat atera eta gailurraren ikusmiraz gozatzeko aukera izan genuen. Dena pronto genuenean Itziri dena ongi zihoala abisatzeko telefonoz deitu eta beherako bidea hartu genuen.

Dent D'Orluren gailurrean.


Gailurreko ikusmira zoragarria.


Harkaitza tarteka bustia egoteagatik Brasseil lepoaren arteko jaitsiera malkarra poliki eta kontu handiz hartu genuen. Bide luze bat eskalatu arren ez ginen nekatuak sentitzen eta jaitsieraz gozatu eta, bide batez, onddo beltzak biltzeko aprobetxatu genuen; esne-gain, hirugihar eta pastarekin nahastuta amaituko zuten onddo beltz goxoak.

Basoko fruituak...


... hauek bai fruitu goxoak!!!!


Bidea ederra iruditu zitzaigun, Dent D’Orluko granitoan ohitzen hasteko aproposa. Pena, gailurrean komentatu genuen moduan, luzeek jarraikortasun gehiago ez izatea eta zailtasunak pasabide isolatuetan kokatuak egotea.

Ax Les Thermes herrian ura hartu eta onddoak protagonista nagusi izan ziren luxuzko afariaren ondoren, eskalatzaile katalan batzuekin solasalditxoa izan eta iluntzen hastearekin batera lo-zakuetan sartu ginen: “Bihar zer?” galdetu nion Asierri,. Xabier Larretxearen liburua hartu eta “Pink Floyd eskalatzen badeu?” proposatu zidan. “Nekatio primeran” erantzun nion begiak itxi eta ametsen mundura daraman atea irekiz.