Traductor al catalá, galego, castellano, english traslator, traducteur française.
Otsailaren 21ean Juan Vallejok Eginon ireki duen eskalada-bide berri baten berri eman zuen sare sozialetan: “Arista de los limakos, 160 m, V. Eginoko Doña Eusebia sektorerako sarbidea ematen duen gandorra, sastraka-trakzioaren alternatiba ona. Minutu gutxitan eta eroso, hormaren oinera”.
Albiste hau argitaratzearekin enigma bat argitzen zitzaigun, aspalditik erantzun bat eman nahian genbiltzana. Izan ere, gandor honen azpitik pasatzen ginen bakoitzean, inork eskalatuta ote zuen galdetzen genion geure buruari. Uste genuen litekeena izango zela, hegoaldeko pareta kirol-eskaladako hainbat bidek zeharkatzen baitute. Iaz saiakera bat egiteko zorian ere egon ginen, baina gauza bategatik edo besteagatik beste lehentasun batzuk ezarri genituen. Juanek gandor eskalatu zuela irakurtzeak izugarri poztu gintuen.
Asierrek berehala galdetu zion Juani ainguratze finkoei buruz: “1B eta 3B parabolt batekin. Lehen luzean parabolt bat eta bi harkaitz-zubi, bigarren luzean harkaitz-zubi bat eta hirugarren luzean parabolt bat, beste guztia friend-ekin. Harkaitz ona baina oraindik zertxobait zikina”, izan zen Juanen erantzuna. Informazio honekin guztiarekin gandorra errepikatzeko egun bat adostea zen geratzen zitzaigun gauza bakarra.
Nire aldetik, mezu bat bidali nion Josema Berrocosori, azken urteotan Eginoko gida eguneratu bat egiteko lanean buru-belarri ari denari, gandor honen berri emanez. Egun batzuk beranduago Juanek bidali zion krokis bat bidali zidan.
Juanek Josemari bidalitako krokisa.
"Benetan" eskalatu gabe geunden azarotik, eta "Arrataundiko ninia" lehen aldiz eskalatu aurretik, eskalada-bide erdi-ekipatu bat eskalatu nahi genuen, soka arnesaren azpitik zintzilik eramateak sortzen dituen sentsazioak berriro sentitzeko. “Arista de los limakos” gandorrak helburu hau lortzeko osagai guztiak zituela iruditu zitzaigun, baita osagai gehiago ere: bide ezezagun bat, bidearen egoeraren inguruko informazio gutxi eta Juanek zailtasun-maila nola ezartzen duen ez jakitea. Osagai nahikoak sabelean tximeletak edukitzeko.
BIDEAREN DATU BATZUK
- Luzera: 150 metro.
- Luze kopurua: 4.
- Nork irekia: Juan Vallejok 2025eko otsailean.
- Zailtasuna: V. Luzez-luze: 1ºL: V (30 m), 2ºL: III (50 m), 3ºL: V (25 m) eta 4ºL: III- (45 m).
- Orientazioa: Hegoaldea.
- Ura: Irteeraren arabera, La Leze aisialdi guneko edo Eginoko iturrian hartu daiteke.
- Hurbilketa: "Barraskiloen gandorrera" edo Eginoko Zazpigarren monolitora doan hurbilketa bera jarraituko dugu. Gandorra, zazpigarren monolitoaren atzean (iparrean) dago, "Barraskiloen gandorrera" iristeko igotzen den aldaparen hasieran dagoen ezker horman.
- Jaitsiera: Oinez jaitsi nahi badugu, Doña Eusebia hormara doan ohiko bidetik, Eginoko seigarren monolitoaren atzetik doana, alegia.
- Eramandako materiala: 60 metroko bi soka, luzera ezberdineko 10 express-zinta, friend sorta eta luzera ezberdinetako zinta-uztaiak harkaitz-zubi eta harkaitz-blokeetatik pasatu eta bilguneak sendotzeko. Walkie-talkie pare bat eramatea gomendagarria izan daiteke bilguneen artean oihuka ez aritzeko eta horman bizi diren animali eta hegaztiak ez molestatzeko.
- Eskalada-bidea eskalatzeko pasatako denbora: bi ordu eta erdi.
BIDEAREN KROKISA
Bidearen nondik norakoak.
Krokis zehatza.
Lehenengo luzearen krokis zehatza. Argazkian adierazita dauden bi harkaitz-zubiak muntatu gabe daude.
Hirugarren luzearen krokis zehatza.
DESKRIBAPENA
Ustekabean harrapatu gintuen Eginon egiten zuen hotzak. Hego haizeak animatutako goiz eguzkitsu bat espero genuen arren, haize hotz batek alde batetik bestera astintzen zituen eliza inguruko zuhaitzen adarrak, zeruan hodei ilunak pilatzen zituen bitartean.
- Azkenen ebie egin behar dula emateu.
- Ba nei atsaldeko seiek arte ez dit ematen – erantzun nion Asierrik telefonoko eguraldiko aplikazioari begira -. Baña gaur goizerako ere ona ematen ziten, jejeje.
Zeruari begirik kendu gabe hubildu ginen gandorraren oinera. Eginok irudi ikonikoak ditu baina nire uste apalean ikusgarrienetakoa zazpigarren monolitoko mendebaldeko hormaren ikusmira da. Eta ez dut uste hori pentsatzen duen bakarra naizenik, Vicente Peralesek irudi hau aukeratu baitzuen bere "Eguino, paseos en vertical" liburu mitikoaren azal nagusirako. Zazpigarren monolitoak, “Arista de los limakos” gandorrarekin batera, irudi bat osatzen du, alderantziz jarritako hagin erraldoi baten sustraia gogorarazten didana. Gaurkoan, gure asmoa hagin horren sustraiaren eskuin adarretik igotzea izango litzateke.
Gandorraren eskalada hasten den tokira arte jarraitu behar den ibilbidea. Argazkian lehen paraboltaren kokalekua adierazita dago.
Berehala identifikatu genuen lehen luzeko parabolta, harkaitz gris ilunean distiratsu, baita bertaraino igotzeko egin den garbiketa ere.
Bidea hasten den lekuan, lehen parabolta seinalatzen.
- Ea Vallejok nola graduatzen dun – esan zidan Asierrek materiala arnesean zintzilikatzen zuen bitartean -, ze normalen gradu haundie dutenek gradu bajuko biak gogor graduatzen dituzte.
Urduritasun puntu bat genuen, ziurgabetasunak sortua. Ohikoa izaten da ziurgabetasuna izatea ezagutzen ez duzun pertsona batek irekitako bide bat lehen aldiz eskalatzen duzunean; zer esanik ez pertsona horren eskalada-maila altua bada, kasu honetan gertatzen zen bezala. Urduritasun hau kudeatzen jakitean datza eskaladaren gakoetako bat, urduritasuna beldur bihurtu ez dadin eta beldurrak burua blokeatu ez dezan. Eta Asier kudeaketa honetan artista bat da.
- Lehenengo luzea, 30 metro, V. Asier hormaren eskuin ertzetik eskalatzen hasi zen paraboltera iritsi zen arte (IV).
- Krokisa ikusita, esango nuke oain ezker aldera bota beharren zarela puenterroka batera arte.
Paraboltaren gaineko harkaitzaren itxurak ez zion konfiantza handirik ematen; horregatik, paraboltaren gainetik zertxobait igo eta friend txiki bat trabatu zuen zeharbidea hasi aurretik. Ezker aldera diagonalean mugituz, sendoak ez diruditen harkaitzek osatzen duten hormatxo bertikala eskalatu eta kanal itxurako baten amaierara iritsi zen (V-):
Zeharbidearen amaieran, kanal itxurakoan sartuta.
- Puenterrokaik ikusi dezu?
- Pason txiki bat badau baño montatu gabe – erantzun zidan -. Ez det besteik ikusi.
Kanaltxoaren amaieratik zerbait zuzen eskalatzen hasi bazen ere, berehala hasi zen berriro ere ezker joerarekin eskalatzen, plaka tente batekin topo egin zuen arte (IV).
- Metro batzuta beste puenterroka bat ikusten det baña hau ere montatu gabe dau – esan zidan plakaren oinetik.
- Ta norbait pasa den arrastoik?
- Ez, baña logikona hemendik dela ematen du.
Eskalada-bide berri bat eskalatzen denean, jolasetako bat bidea zabaldu duenak prestatu dituen problemak ebazten saiatzea da. Horregatik eskalatu ohi da hormari zehatz-mehatz begiratuz, seinale baten bila: adar moztu bat, magnesio-hondarrak, harri bat kentzeagatik utzitako arrasto bat, etab. Une zalantzakor baten ondoren, Asier plakara igo eta harkaitz-zubitik zinta uztai bat pasatuz aseguratu zen (IV+):
- Hemendik da! Hemen harrik kendu dituzte! – oihukatu zidan bila zebilen seinaletako bat aurtiku zuenean.
Plakaren amaieran babariar teknika erabiliz eskalatzea eskatu zion arrail “ezkutu” batera iritsi zen. Arrail hau ez da erosoa aseguratzeko, ez friend-ak sartzen ez direlako, arraila ikusi gabe eskalatzen denez, friend-ak ia itsuan trabatu behar direlako baizik. Arrail hau eskalatuta (V), ipuru biribil eta berezi bat jaiotzen den erlaitz txiki batera igo zen.
Erlaitzean.
- Bidetik nijo seguro – esan zidan ziurtasun handiz erlaitzetik -. Hemen garbituta daula ikustea.
Luzea bukatzeko, bilgunera daraman hormatxo bertikal bat eskalatzea geratzen zitzaion.
Bilgunera iristeko eskalatu behar den hormatxo bertikala azpitik ikusita. Harriek fidatzekoak ez diruditen arren, horma ongi eskalatzen da.
Ipurua ezkerretara utzita, horma eskalatu eta uztaidun parabolt bakar batez osatutako bilgunera iritsi zen, friend batekin sendotu zuena (IV+).
Lehen bilgunean.
- Zemuzko luzea iruditu zaizu?
- Harrie oso abrasiboa dauke ta oaindik harkaitzen bat edo bestekin kontuz ibili behar da - erantzun zidan -, baña oso politte.
- Ba ni eskalatzen ai zinen bitarten "pajarito" geratu naiz.
- Ah bai? Nik ez det ba hotzik pasatu – erantzun zidan harrituta -. Poliki eskalatu al det?
- Ez, baña hemen haize hotzak ederki jotzeu.
Asierrek sokak biltzen zituen bitartean, belarriak estaltzeko neguan erabiltzen dudan buruko zinta jantzi nuen, galdutako beroa berreskuratu nahian. Gorputza hotz sentitzen nuen, baina eskalatzen hastean berotu egingo nintzela espero nuen, beste batzuetan gertatu izan zaidan moduan. Eskalatzen hasi aurretik, argazki batzuk atera nitzkion lehen luzeari hainbat leku eta angelutatik, gorputza mugimenduarekin epeltzen saiatuz.
Lehenengo luzea beste ikuspegi batetik ikusita.
Eskalatzen hasi nintzenean, harkaitza oso hotz zegoela iruditu zizaidan, neguan egoten den moduan; izan ere, luzearen erdia eskalatu nuenerako eskuetako behatzen sentikortasuna galduta nuen, eta eskuin eskuko behatz pare batek bi egur puska zuri eta gogor ziruditen.
Babariar estiloarekin eskalatzen den arrailaren irteeran eskuetako behatzak berotu ezinik. Nire eskuinean (argazkia erreferentzi bezala hartuta) ipuru biribila ikusi daiteke.
- Bua txabal, behatzak parregarrik dauzket – esan nion Asierri, bilgunera iritsi nintzenean -, batez ere eskubiko eskukok.
- Denbora lasai hartu berotzeko – erantzun zidan.
- Badirudi zazpigarren monolitora arrimatzen garen bakoitzen hotza pasa behar deula – esan nion zazpigarren monolitoan iazko urtearen amaieran pasa genuen hotza gogoratuz.
Eskuineko sorbalda dislokatu zitzaidanetik, hotz handia egiten duenean eskuineko eskuko bi behatz hozten zaizkit, zuri, zurrun eta sentikortasunik gabe geratuz. Eta sentsazio horrekin eskalatzea oso desatsegina eta mingarria izaten da, batez ere behatzetan sentikortasuna behar dudanean. Gaurkoan, ia hamar minutu behar izan nituen behatzetako sentikortasuna zertxobait errekuperatzeko.
Eskuin eskuko behatzen sentikortasuna errekuperatu nahian.
- Bigarren luzea, 50 metro, III. Bilgunearen gainetik gandorrera igo eta haren ahotik edo haren ahoaren ondotik jarraitu nuen (II), tarteka ezkerraldetik, tarteka eskuinaldetik, harkaitzik sendoena bilatuz. Eginoko gandorrak, oro har, kontu handiz eskalatu behar izaten dira, harkaitz soltez estalita egoten baitira. Kasu honetan, harkaitz solteren bat topatu nuen arren, ez zitzaidan iruditu gandorreko harkaitza horren txarra zenik. Konturatu gabe, kordel gorri batekin muntatuta dagoen harkaitz-zubi batera iritsi nintzen, bilgunetik 15 metro ingurura dagoena (II+).
- Puenterroka hau bai dau montauta.
- Hori bai eta lehen luzekok ez? – Galdetu zidan Asierrek harriduraz.
- Hala emateu – erantzun nion, bizkarrari eraginez.
Bigarren luzeko harkaitz-zubia.
Gandorra zerutik begiratuko bagenu, “L” erraldoi baten itxura du. Hormatxo erraz bat eskalatu behar izan nuen “L” hau osatzen duten bi makiltxoak elkartzen diren puntura iristeko (III). Hormatxoaren gaineko harkaitz-moko batera iritsi nintzenean, konturatu nintzen bilgunetik irten nintzenean ez nizkiola Asierri zinta-uztaiak hartu: “vaya por Diossss!!”. Lepotik zintzilik neraman zinta-uztai bakarra jarri nuen hakaitz-mokoan, eta express-zinta luze bat jarri nion sokaren marruskadura-indarra ahalik eta gehien ekiditeko.
Gandorra eskuinerantz jarraituz (II) eta haren ahoaren ondoan mantenduz (ezkerretik erdi oinez jarraitu daitekeela iruditu zitzaidan), aurrez aurre dagoen punta nabarmen batera zuzendu nintzen (II+).
Puntaren parean.
Puntara igotzeko tentaldia izan nuen arren, azkenean ezkerretik saihestea erabaki nuen, hirugarren luzeko hormaren oinera iritsiz (III-). Gainean neraman zinta-uztai bakarra gandorra osatzen duen “L”-aren eskinan jarrita utzi nuenez, express-zinta luzetako baten zinta-uztaia erabili nuen arrail batean bi friend eta arteka-trabagailu batekin bilgunea muntatzeko.
Bigarren bilgunetik lehenengora egindako argazkia. Argazkian ikusten den moduan, gandorrak “L” itxura dauka.
Nire zorionerako, eskuetako behatzak berriro bero nituen, sentikorrak, baita gorputza ere, eta pasatako hotza iraganean galdutako amesgaizto bat bezala gogoratzen nuen. Zein ongi bizi garen konfort-zonaren barruan eta nola gustatzen zaigun konfort-muga honi desafio egitea!!
Zailtasun gutxi dituenez, Asierrek ez zuen denbora asko behar izan luzea eskalatzeko.
Bilgunearen goiko aldean dagoen puntaren gainean.
Bilgunearen goiko aldeko puntatik egindako argazki honetan gandorrak duen itxura ikusi daiteke.
- Oraindik harritzen nau zergatik utzi dun luze honetako puenterroka montauta ta lehen luzekok ez – esan zidan bilgunera iritsi zenean.
- Beharbada denak zeuden montauta ta bakarren batek lehen luzekok kendu ditu – erantzun nion.
Bigarren bilgunean.
- Hirugarren luzea, 25 metro, V. Asier bilgunea muntatuta zegoen arrailetik eskalatzen hasi zen, eta zulo batzuen laguntzaz, plakaren erdian dagoen parabolt batera zuzendu zen (IV). Paraboltetik aseguratu ondoren, ezkerretara pasa eta zuzen jarraitu zuen, paraboltaren ezkerretara jarri zen arte (IV+).
"...paraboltaren ezkerretara jarri zen arte".
- Zemuz dijo?
- Oaingoz errexa – erantzun zidan Asierrek, gainean zuen sabaiari begiratuz.
Harkaitz batzuk kendu direla ikusten den leku batetik igotzen jarraitu zuen, goiko aldeko sabai ikusgarriaren azpian kokatu zen arte (IV+). Gero, asko pentsatu gabe, sabaiaren azpitik eskuinerantz zeharbide bat egiten hasi zen, sabaiak duen "ahulgunera" iritsi zen arte, osatzen duten harkaitz blokeen arteko arrail zabal bat (IV+).
Sabaiaren “ahulgunearen” ondoan.
- Nola ikustezu?
- Hemendik dela esango nuke – erantzun zidan.
Alde batetik bestera begiratu ondoren, friend handi bat trabatu zuen harkaitz-blokeek osatzen duten arrail zabalean; ondoren, sabaia eskalatu zuen (V).
- Onaaaaaaa!!!!
Sabaia eskalatu ondoren.
Pasagune hau zaila baino arraroagoa da. Goiko aldean eskuekin ongi eusten zaion arrail nabarmen bat dago, baina ez dauka aseguratzeko aukera handirik, eta igotzeko egin behar den mugimendua ere ez da oso “elegantea”. Sabaiak goiko aldean osatzen duen erlaitzera igo ondoren, eskuinerantz zeharbide horizontal bat egiten jarraitu zuen, arrail bateraino iritsi arte (III).
Zeharbidearen amaieran, bilgunera daraman arraila eskalatu aurretik.
Arraila eskalatu ondoren (IV), parabolt bakar batez osatutako bilgunera iritsi zen, mosketoi bat duena. Paraboltaren ezkerreko harkaitz-zubi bat aprobetxatuz, Asierrek bilgunea sendotu zuen.
Bilgunea muntatu ondoren.
Hirugarren bilgunea.
Haizea hozten hasi zitzaidan berriro, baina oraingoan eskalatzen hasi nintzenean, lehen luzearekin alderatuta, berehala berotu nintzen; zer esanik ez luzearen pasagunerik zailena eskalatu nuenean, jejeje. Harritu egin ninduen Asier bilgunean oinutsik ikusteak, baina nire harridura aurpegia ikusi zuenean berehala argitu zidan ez zela beroa zuelako, katu-oinak eskuin oina estutzen ziolako baizik.
Bigarren bilgunea hirugarrenetik ikusita. Nire atzean zazpigarren monolitoaren punta ikusi daiteke.
- Harritu nau mosketoi bat parabolten jarrita uztea - esan zidan Asierrek -. Normalen ez da gomendatzen mosketoi edo mailloirik uztea.
- Ze ba?
- Herdoildu itten dielako, paraboltari kalte egiñez.
- Beharbada mosketoi hau erabiliko zuten hemendik behera rappelatzeko?
- Uhmmm, baliteke - erantzun zidan pentsakor.
Asierri materiala hartzen nion bitartean, aurretik geratzen zitzaiguna kalkulatzen saiatu nintzen.
- Zenbat metro ematen dizkio azken luzeari? - Galdetu zidan Asierrek pentsatzen ari nintzena jakingo balu bezala.
- 40 metro punta batera arte - erantzun nion Josemak bidalitako krokisari begira.
Hirugarren bilgunean. Asier eskuin oinari atsedena ematen.
- Laugarren luzea, 45 metro, III-. Gandorraren amaierak ez du inolako zailtasunik, eta II+ zailtasunaren inguruan egongo diren bi koska igo ondoren, luze honetako zailtasun aipagarri bakarrera iritsi nintzen, gandorraren puntarik altuenera, gainean bi harriz osatutako mugarri txiki bat duena.
Gandorraren puntarik altuenaren ondoan.
Puntan dagoen bi harriz osatutako mugarri txikia.
Puntatik hirugarren bilgunera egindako argazkia, Egino atzean.
Punta honetara igo nintzen (III-), eta krokisak luzea hemen amaitzen dela adierazten duen arren, metro batzuk gehiago jarraitu nuen, aurrez aurre nituen arteen enborretatik gandorraren azken bilgunea muntatzeko.
Gandorraren punturik altuenean. Nire atzean Doña Eusebia horma bere osotasun eta handitasunean.
Asierrek azken luzea ziztu bizian eskalatzen zuen bitartean, ostarte zabalak zabaltzen hasi ziren zeruan, ordura arte ezkutuan egon ziren eguzki izpiak bazterrak argituz eta berotuz.
Asier gandorraren punturik altuenean, zeruan ostarteak irekitzen diren bitartean.
- Nork esango zigun azkenen beroa pasako genula – esan nion Asierri, jantzita neraman polarra eta haizetako txamarra erantziz – azkenen erre egingo gea, jejeje.
- Ba holako egunek izaten die peligrosonak erretzeko – erantzun zidan txapela jarriz.
Ohi bezala, eskalada elkarri bostekoa emanez amaitu genuen. Asko gustatu zitzaigun, nahiz eta harkaitzen bat oraindik kolokan dagoen. Hurrengo egunean eskalada errepikatu zuen eskalatzaile batek esan zidan gandor hau eskalatzen ari zirela harri asko bota zituztela, baina guk ez genuen sentsazio hori izan. Juanek idatzi zuen bezala, “Arista de los limakos” Doña Eusebia hormara iristeko modu original eta ederra dela iruditu zitzaigun, eta horma honetako eskaladetako batekin konbinatuz gero, eskalada egun luze, interesgarri eta indartsu bat gera daiteke.
Materiala jaso eta, sasi-bidexka bat jarraituz, Doña Eusebia hormara hurbildu ginen. Zenbat istorio gordetzen dituen horma honek eta zenbat abentura bizi izan diren bertan urteetan zehar. Horren lekuko isilak, oraindik horman ikus daitezken iltze herdoilduak eta haizeak batera eta bestera kulunkatzen dituen zinta zaharrak; baina baita parabolt distiratsuak ere, horma honetan aire berri batek jotzen hasi duenaren adierazle biziak.
Hormaren oinetik jarraituz, ezkerrera egin genuen, hego ezproiaren oinera iritsi arte. Zein gozoak diren gogora etortzen zaizkidan oroitzapenak leku honetara natorren bakoitzean. Antxon Gorrotxategik eta biok bertan jarri genuen plakatxoak oraindik dirauela ikusi genuen, eta mundu horizontalera itzuli ginen horma honetara iristen den ohiko bidetik, goiz hotz bat haizearekin eta hodeiekin txoriak bezain aske jolasean eman ondoren.
Eskaladak egiten digun oparirik onenetako bat txoriak bezain aske sentitzeko aukera da; baina askatasun sentsazio hori mugatua da, zeruraino igotzen bagara ere ezin baikara askatu lurrera lotuta egotera kondenatzen gaituzten kateetatik.
Txoriak bezain aske une batez.
