Traductor al catalá, galego, castellano, english traslator, traducteur française.
- Axi, nun zabiltzate?
- Izal paren, Etxegarate igotzen.
- Gu Altsasu paren gare ta hemen egualdi ona dau – erantzun zion Josuk Asierri -. Ze itteko asmoa dezue? Gu Egino aldera goaz deportiba ittea.
- Oaindik ez deu erabaki – erantzun zion anai zaharrari.
Eguerditik aurrera ekaitz-arriskua zegoen iragarrita, zein kolorekoa ez dut gogoratzen, baina bustitzeko aukera guztiak genituen. Horregatik ez genuen argi nora jo: Arabara edo Nafarrora? Erabakia zirt edo zart hartzera behartuko gintuen Altsasura iritsi aurretik, buruan aspaldi bueltaka nenbilen proiektu bat proposatu nion Asierri:
- Eta Imserso Extrem barianteetaik eskalatzen badeu? Pentsatzen det nahiko azkar eskalatuko deun bidea izango dela ta ekaitze iritsi aurretik kotxen izango geala.
Imserso Extrem 2021eko uztailak 2an jaio zen Rafa Elorza, Sergio Martin, Juancar Sanz eta Antxon Gorrotxategiren eskutik. Ez zen denbora luzea pasa izan lau eskalatzaile hauek hirugarren, laugarren eta bosgarren luzeei aldaera bana egin eta bidea eskalatzeko zortzi aukera ezberdin gehitu zioten arte. Bide originalari “pónmelo más hecho” deitu zioten; aldaeren bideari aldiz, “yo me lo guiso”. Bigarren aukera hau izan zen Asierri proposatu niona.
Asierrek Altsasu iristear geunden arte hartu zuen erantzuteko denbora. Aldekoak zein kontrakoak ongi baloratu ondoren baiezkoa eman zidanean, kotxearen bolantea eskuinera biratuz Eginora zuzendu ginen.
Rafa Elorzak egindako krokis zoragarri honetan argi ikusi daitezke Imserso Extrem bidearen bi aldaerak.
BIDEAREN DATU BATZUK
- Luzera: 215 metro.
- Luze kopurua: 5.
- Nork irekia: Antxon Gorrotxategi, Rafa Elorza, Sergio Martin eta Juancar Sanz, 2021eko uda-udazkenean.
- Zailtasuna: 6a. Luzez-luze: 1ºL: III (50 m), 2ºL: III+/IV (45 m), 3ºL: V (40 m), 4ºL: 6a (40 m) eta 5ºL: IV+ (40 m).
- Orientazioa: Hegoaldea. Udan bero handia pasa daiteke.
- Ura: La Lezeko aisialdi guneko edo Eginoko iturrian hartu daiteke.
- Hurbilketa: Hurbilketa Eginotik edo La Lezetik egin badaiteke ere, nire ustez motzena La Lezetik egitea da. Hemendik 25-30 minutu pasako ditugu.
- Jaitsiera: Olano mendira doan ohiko bidetik. Jaitsieraren azalpen zehatza eta track-a hemen irakurri eta deskargatu daitezke.
- Eramandako materiala: 50 metroetako soka bat, luzera ezberdinetako 14 express-zinta, luzera ezberdinetako zinta-uztaiak bilguneak muntatu eta harkaitz-zubietatik pasatzeko eta friend sorta. Walkie-talkie pare bat eramatea gomendagarria izan daiteke bilguneen artean oihuka ez aritzeko eta horman bizi diren animali eta hegaztiak ez molestatzeko.
- Eskalada-bidea eskalatzeko pasatako denbora: hiru ordu.
BIDEAREN KROKISA
Krokis orokorra. Puntu urdinekin "pónmelo más hecho" aldaera.
Krokis zehatza. Hemen ere puntu urdinekin "pónmelo más hecho" aldaera ikusi daiteke.
Hirugarren luzeko krokis zehatza. Urdinez agertzen den bilgunea "pónmelo más hecho" aldaerakoa da.
Laugarren luzeko krokis zehatza. Bi bilguneak bi aldaerek partekatzen dituzte.
DESKRIBAPENA
La Leze aisialdi guneko aparkalekura iritsi ginean Josu eta Aitor kotxearen maletategian sakabanatutako eskalada-materiala sailkatzen ari ziren. Hilabeteak ziren Josu ikusten ez nuela eta elkar besarkatu ginenean izugarri poztu ninduen betiko umorearekin jarraitzen zuela ikusteak. Bi kordadak elkarrekin eskalatu genezakela proposatu genienean ez zuten asko behar izan baiezkoa erantzuteko nahiz eta, beraien hasierako asmoa kirol-eskalada egitea zenez, auto-babeserako materialik gabe egon: "lasai, moldauko gea" izan zen bota nien erantzuna.
Hurbilketa presarik gabe egin genuen, oraingoz urdin koloreari eusten zion zerupean. Ekaitzik bazetorren ez zen berehalakoan iritsiko.
- Jonena ze? - Bota zidan Josuk, saihesten ari nintzen gai bati atea irekiz.
- Joer, ba pinta onik ez daukela esango nuke - erantzun nion begietara begira -. Putada bat.
Eguneko ekaitz bakarra oraingoz Josu eta bion barrenean sortzen ari zen, zurrunbilo emozionalak azaleratuz. Jon, bion lagun min bat, osasun arazo larri batekin borrokan dabil azkenaldian, ekaitz bortitzaren erdian bizitzaren kandela ahula piztuta mantendu nahian. Lanean honelako egoerak maiz ikusi izan ditut baita hauen zorigaiztoko amaierak ere, hortik Josuri eman nion erantzuna. Baina borrokan ari den pertsonarekin lotura emozionala handia denean arrazionaltasunaren begiak itxaropenez blaitutako zapi batek estaltzen ditu, errealitatea ezkutarazi nahian (uztailaren 17an Jonen irribarrea betirako itzaliko zen). Zurrunbilo emozional honekin hasi nuen eskalada.
- Lehenengo luzea, 50 metro, III. Lehenengo luzea da denetatik errazena baina bertan ezin da deskuidatu, luzearen 50 metro luzeetan ez baitago aseguru finkorik. Honegatik, luzea eskalatzeko arazorik izan ez nuen arren, hainbat friend trabatu eta pare bat haitz-mokoetan zinta-uztaiak pasa nituen aseguru moduan. Azkeneko aldiz eskalatu nuenetik luzea garbiagoa zegoela iruditu zitzaidan, kordada ezberdinen pasaeren ondorioz ziurrenik.
Lehenengo bilgunean.
- Bigarren luzea, 45 metro, III+/IV. Bilgunearen gainetik dagoen zuhaixka ezkerretik inguratu ondoren, Asier luzeari zailtasuna ematen dion horma inklinatuaren landarediaren erdian galdu zen. Aurtengo udaberria oso hezea izaten ari da eta horrek eragina izaten ari du horma guztietan. Bigarren bilgunera daraman horma hau modu eta bide ezberdinak jarraituz eskalatu daiteke; izan ere, horma hau eskalatu dudan hiru aldietan hiru bide ezberdinetatik eskalatu dudalakoan nago, hortik luzearen zailtasuna III+ eta IV artean kokatzea.
- Bariantearen bigarren reunioa nun dau? - Galdetu zidan hormaren gainetik - Beste reunioa ikusten det.
- Ba krokisaren arabera eskubin egon beharko luke - erantzun nion -. Igual zeoze jaitsi beharko dezu.
"Pónmelo más hecho" aldaeraren bilgunea ezkerrean utzita, hormaren eskuin aldera zeharkaldi horizontal bat egin zuen, "yo me lo guiso" aldaeraren bilgunearen bila. Batera eta bestera begiratzen aritu ondoren, horma metro gutxi batzuetan jaitsi eta, belar batzuen artean, bi harkaitz-zubiz osatutako bilgunea aurkitu zuen:
- Hemen dau!!!!
Landarediaren erdian bigarren bilgunetik zintzilik.
Horma inklinatua eskalatu nuenerako Aitor lehen luzearen amaierara iristen ari zen. Itsaso berde baten erdian, harrizko bizkarrezur distiratsu baten gainean zeudela ziruditen Josu eta Aitor. Bitan pentsatu gabe argazki kamera atera eta argazki bat egin nien.
Josu eta Aitor harrizko bizkarrezur distiratsuan.
- Joer ba badau ezkutauta reunio hau - esan nion Asierri -. Pentsatzen det udazken ta negun belar gutxigo daunen errexago aurkituko dela.
Bigarren bilgunean, "yo me lo guiso" aldaeraren lehenengoa.
- Hirugarren luzea, 40 metro, V. Orain arteko eskalada erraza bada ere ez nindoan kontzentratuta. Horren adibidea Asierri materiala hartzen nion bitartean harkaitz bati ezker ukondoarekin eman nion ukondokada.
- Ostia!!!!
- Ze?
- Zartako majoa eman diot harkaitzari baina ez du ematen larrie denik.
Kolpearen eraginez eragindako isuria koskor moduan handitzen zihoan bitartean hirugarren luzea eskalatzen hasi nintzen.
Mina sentitzen nuen arren ez nuen arazo handirik izan urrun dagoen lehen asegurura iristeko, harkaitz-zubi batean jarrita dagoen soka bat (IV). Hemendik gora arrail bat eskalatzen jarraitu nuen bigarren harkaitz-zubi batera iritsiz (IV). Luzearen zailtasunik handiena babesten duen parabolta metro pare batera nuen. Bertatik express-zinta eta soka pasatzea lortu nuenean zuzen eskalatzen jarraitzea pentsatu nuen lehenik baina pasagunea V baino gogorragoa zela baieztatu nuen berehala. Ezkerrera begiratu eta, metro pasatxoko zeharkaldi horizontala eginez helduleku on batzuetara iristen nintzela ikusi nuenean, bidea handik zihoala argi geratu zitzaidan. Zeharkaldia zen egin behar nuen gauza bakarra.
Orduan ezker ukondoan dagoeneko arrautz baten tamaina zuen koskorra ikusi nuen. Min handirik sentitzen ez nuen arren, deformatutako ukondoa ikusteak izutu ninduen, eta honek berriro ere kontzentrazioa galduarazi zidan, barruko ekaitzari berriro ere atea zabalduz.
Ez nuen bitan pentsatu, express-zintari eskuin eskuarekin heldu eta ezkerrera pasa nintzen bigarren parabolt batera arte eskalatzen jarraituz (V). Bi begiak eta burua harkaitzean eduki nahi nituen, baina begi bakarra zegoen eskaladan, bestea ukondoari begira zegoen eta burua urrunago, behin eta berriz kolpatzen ninduten emozioen munduan igerian. Eskaladan nuen begi bakarrarekin parabolt bat ikusi nuen horma ixten duen goiko sabaian. Baina bertara iritsi aurretik bigarren paraboltaren parean atseden motz bat hartzea erabaki nuen, goian ikusten nuen paraboltera iristeko aukerarik onena zein zen baloratu eta barruan neraman zurrunbilo emozionala lasaitzeko asmoz.
Sabaian dagoen paraboltera nondik iritsi baloratzen.
Gertuago... Argazkian luzean orain arte jarritako lau aseguruak ikusi daitezke, denak finkoak.
Kontzentrazioa arnasketara eramateak emozioak zertxobait baretu zizkidan. Sabaiara iritsi aurretik honen azpian eta eskuinean dagoen arrail nabarmen batean friend bat sendo trabatu eta, hemendik gora ezker aldera eskalatzen jarraituz, zalantzazko harkaitz batzuk dituen horma tentea eskalatu nuen paraboltaren parera iristeko (IV+). Hemendik gora, harkaitz-plaka sendoa dagoela aprobetxatuz, ez nuen arazo handirik izan bidearen lehen koska nabarmenera igotzeko. Oinez egindako metro batzuen ondoren hirugarren bilgunera iritsi nintzen, bi aldaerek partekatzen dutena.
Hirugarren bilgunean.
Barruan nuen zurrunbilo emozionalaz Asierri ezer ez esatea pentsatu nuen, ezta ukondoaren egoeraz ere. Bidearen luzerik zailena eskalatzear geunden eta nola sentitzen nintzen esateak ez lioke ezer onik ekarriko.
- Luze polite - esan zidan.
- Bai, hala iruittuu zait neri ere - erantzun nion bakarrik.
Hirugarren luzea amaitzen.
- Laugarren luzea, 40 metro 6a. Josu bilgunera iritsi aurretik eskalatzen hasi zen Asier. Bilgunetik eskuinera 3 metro inguruko zeharkaldi horizontala egin ondoren (III-), soka batez babestutako harkaitz-zubia duen sabel itxura duen horma motz bat eskalatuz erlaitz txiki batera igo zen (IV+).
Harkaitz-zubia duen erlaitz txikiaren gainean.
- Krokisaren arabera oain eskubi aldera fisura antzeko bat egon beharko litzateke - esan nion.
- Ikusten detela ustet - erantzun zidan.
Erlaitzetik eskuin aldera horizontalean mugitu beharrean metro pare bat zuzen eskalatu eta, friend bat trabatu ondoren, eskuin aldera zeharkaldia egin zuen belarrez estaltzen hasita zegoen arrailean sartuz (IV+).
Arrailaren lehen metroetan.
- Goien bi parabolt ikusten ditut - esan zidan -. Pentsatzen det 6a-ko pasoa han eongo dela.
Arrailaren eskalada tentea bada ere, gozatzeko modukoa da, helduleku onak dituelako (V); baina metroak eskalatzen zituen heinean arraila estutuz zihoan. 6a pasagunea babesten duen lehen paraboltera iritsi zenerako arraila harkaitzean zirriborratutako orbain estu bat besterik ez zen.
Bidearen pasagune zailena eskalatzeko zorian zegoen eta Asierrek burura etorri zitzaizkion ehunka jarrera eta modu ezberdinak praktikan jarri zituen pasagune hau eskalatu ahal izateko, baina ez zuen bakar batekin asmatzea lortzen.
- Ez det ikusten - esan zidan urduri.
Biok elkar ez ikusteak ere eragina izango zuen ziurrenik, ustezko erorketa geldituko duena zertan ari den ez jakiteak urduritasun estra bat ematen duelako. Azkenean, gorputza luzatuz bigarren express-zintari helduz gainditu zuen pasagunea (6a).
- Zure anaie ataskau bada ez det uste paso errexa izango denik - esan nion dagoeneko nire ondoan zegoen Josuri.
Soka segurtagailutik berriro ere irteten zela ikusteak poztu ninduen, Asierrek eskalatzen jarraitzen zuelaren seinale baitzen.
- Eskubitik oain nola doa? - Galdetu zidan bat batean.
Galderak alarma guztiak piztu zizkidan.
- Eskubitik? Luzea 6a pasoren ondoren ezkerrera doa horizontalen.
- Ezkerrera? - Galdetu zidan urduri.
- Bai, ezkerrera - erantzun nion -, kuartomaseko zailtasune omen dauke.
Izerdi bat baino gehiago bota behar izan zuen Asierrek eskuin aldera egin zuen zeharkaldia desegin eta bigarren paraboltaren gainean berriro ere kokatzeko.
Asierrek oker hartu zuen zeharkaldia desegin ondoren.
Berriro ere bidean, bigarren paraboltetik pare bat metrora dagoen dagoen helduleku on bati eutsiz ezker aldera zeharkaldia egiten hasi zen, harkaitz-plaka batek osatzen duen diedro itxurako batera zuzenduz (IV+).
Argazki honetan Asier ezker eskuarekin bigarren paraboltaren gainean dagoen helduleku onera eusten ari da.
- Friend-ik gabe geratzen ai naiz - esan zidan une labur baten ondoren.
- Friend-ik gabe?
Galdera botatzearekin batera egin genuen hanka-sartzeaz ohartu nintzen. Josuk eta Aitorrek auto-babeserako materialik ekarri ez zutenez, guk jarritako friend, harkaitz-zubi eta express-zintetaz aprobetxatzen ari ziren orain arte, baina beraiek berreskuratutako material hau hartzeaz ahaztu ginen.
Asierrek friend pare batekin amaitu zuen zeharkaldia (IV+), eskalatu zuen diedrotxoa (IV+) eta, diedrotxoa osatzen duen harkaitz-plakara igo ondoren, bigarren harkaitz-plaka baten erdian dagoen paraboltera iritsi zen (IV+). Ez dut imajinatu nahi tarte honetan pasa zuen tentsioa. Parabolt honek babesten duen pasagune "plakero" motz baten ondoren (V) ez zuen zailtasun handirik izan laugarren bilgunera iristeko (III).
Bidean geunden lau lagunetatik inork ez zuen 6a pasagunea enkadenatuko. Niri bigarren paraboltetik honen gaineko heldulekura iristea ere asko kosta zitzaidan, express-zintari heldu nion arren.
6a pasagunea nondik eskalatu begiratzen.
- Ez det usaitu ere egin - esan zigun Josuk laugarren bilgunera iritsi zenean, lauetatik sasoikoen dagoena.
- Guk ere ez - erantzun zion Asierrek.
Bi anaiak luzearen nondik norakoak komentatzen.
Aitor ere, batera zein bestera begira aritu arren, ezin izan zuen pasagunea enkadenatu.
Aitor 6a pasagunean, Josu eta Asierren begiradapean.
- Joer matxo, ni idea nondik ateratzen den paso hori - esan zigun bilgunera iritsi zenean.
Laugarren bilgunean.
Hanturaren ondorioz ukondoan ez nuen ia minik sentitzen, ezta koskorra ukitzen nuenean ere. Azkeneko luzea zailtasun handirik izango ez zuela ikusita Asierri erakustea erabaki nuen, nahiz eta barruan neraman zurrunbiloaz hitzik ez nion esan:
- Golpe galanta hartu dezu, ez dizu minik ematen? - Galdetu zidan harriduraz.
- Oain ez hainbeste - erantzun nion - pentsatzen det bihar gehio emango ditela.
- Bosgarren luzea, 35 metro, IV+. Oraingoan bai, oraingoan friend eta express-zinta guztiak arnesetik zintzilik nituela hasi nintzen azken luzea eskalatzen. Beste hiru lagunen begiradapean, zailtasun handirik ez nuen izan "pónmelo más hecho" eta "yo me lo guiso" aldaeren bideak banatzen dituen paraboltera iristeko. Lehenengo aldaerak eskuin aldera doan zeharkaldi batetik jarraitzen du; bigarren aldiz, paraboltaren ondoren goraka zuzen doan arrail/tximinia itxurako batetik. Bitan pentsatu gabe arrail/tximinia eskalatzen hasi nintzen (IV+).
Arrail/tximinian.
Arrail/tximinia sabai txiki batek ixten du, sendoak ez diruditen harkaitz batzuez osatutakoa. Sabaia zuzen eskalatuz IV+ zailtasunetik gora ibiliko nintzela ikusi nuenean beste aukera baten bila hasi nintzen. Ezkerrera begiratu eta harkaitzez garbitutako erlaitz txiki bat ikusi nuenean nire zalantzak berehala argitu ziren: erlaitz txikira iritsi beharra nuen. Kontu handiarekin sabaia osatzen duen harkaitzetako bati eutsiz, ezker aldera zeharkaldi horizontal bat egin nuen erlaitz txikiaren gainean kokatzeko (IV+).
Erlaitz txikiaren gainean.
- Hor nunbait puenterrokan bat dau - esan zidan Asierrek.
Nengoen lekutik ez nuen ezer ikusten eta, muntatutako harkaitz-zubia uste nuena baino urrunago egongo zenaren beldurrez, eskalatzen jarraitu aurretik friend bat sendo trabatu horman dauden arrailetako batean. Zein ezberdin ikusten den eskaladaren egoera soka gainetik duzunean, metro eskas bat bada ere!!!! Arrail batean bi eskuak sartu eta gorputza erlaitzetik altxatzearekin batera harkaitz-zubitik pasatako kordela agertu zen zeruertzean (IV+).
Harkaitz-zubitik aseguratzen.
Harkaitz-zubitik pixkat igo eta berehala pasa nintzen ezkerrera, bertan baitago azken bilgunea, beste harkaitz-zubi batetik pasatako bi sokaz osatutakoa.
Azkeneko luzea zaila ez zela ikusita, Asier eta Josu batera eskalatzen joan ziren, bata besteari behar zuen distantzia emanez.
Azken luzearen lehen metroetan.
Argazki honetan "yo me lo guiso" aldaeraren azken tarte osoa ikusi daiteke.
- Luze haure politte iruittu zat - esan zidan Josuk bilgunera iritsi zenean.
- Bai, egie esan beste bariantena baño polittegoa dela esango nuke.
Asier eta Josu "yo me lo guiso" bariantearen azken metroez gozatzen.
Eskaladan zehar gure inguruan pilatzen joan ziren hodeien beldur izan ginen arren, La Lezeko aisialdi gunera iritsi arte itxaron zuten gordeta zituzten tantak isurtzen hasteko. 6a pasaguneari saiakera berri bat ematera itzuli beharo genuela adostu genuen, Josu eta Aitor agurtu aurretik.
Gauza asko ikasi genuen eskalada-egun honetan, nik batez ere. Eskalada orainean egotea eskatzen duen ehunka aktibitateetako bat da. Honegatik, eskalatzen duzunean une oro egiten ari zaren horretan enfokatua egon beharra duzu, kontziente, zentzumen-organoek zure garuneraino eramaten duten informazioan kontzentrazio osoa jarriz eta mantenduz. Ezin duzu beste ezertan arreta galdu, ezin zara egunerokotasunetik dakarkizun emozio, kezka edo pentsamenduengatik kutsatu; horiek kanpoan uzten saiatu beharra duzu. Horregatik guztiagatik, askok uste dugu eskalada meditazioa egiteko modu bat izan daitekeela, eskalatzen duzun unean mundua gelditu daitekeelako, zu eta harkaitzaren artean ezer geratu gabe. Baina horren erraza dirudiena batzuetan kosta egiten da, emozioak bor-bor eta buruan mila gauza dituzunean bederen. Une horiek kudeatzea izan daiteke ikasi daiteken gauzarik eraginkorretako bat, eta ez bakarrik eskaladan, bizitzarako ere funtsezkoa da.
Eta zer gertatu zen nire ezker-ukondoarekin? Barruan zegoen isuria desegin arte pasa ziren hamar egunetan kolore guztiez tindatuta egon zen gajoa. Lehenengo bi egunetan mina zertxobait handitu zen arren, isuria desegiten joan zen heinean mina ere desegin zen, beste inolako ondoeza edo kalterik sortu gabe.
KRONIKA IDAZTEKO KONTSULTATUTAKO BIBLIOGRAFIA ETA WEB ORRIAK
- Smithyrenbloga bloga. Egino, Doña Eusebia horma: "Imserso Extrem" bidea, "pónmelo mas hecho" aldaeratik, 225 m, V. 2021/08/24. Eskuragarri: http://www.smithyrenbloga.com/2021/09/egino-dona-eusebia-horma-imserso-extrem.html
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina