2019ko martxoaren 16an, “Fliparax” bidea eskalatzearekin batera, Aiztondoko hainbat luzeetako bide guztiak eskalatzeko ametsari amaiera eman nion. Egun eder eta hunkigarria izan zen, besteak beste, amaiera hasi bezala egin nuelako, Josurekin soka partekatuz.
Zoriontsu izan arren arantza txiki bat sartuta gelditu zitzaidan, blogan “Esto si es Chamonix” bidearen kronikarik ez nuelako. Bide hau lehen aldiz eskalatu nuenean ez nuen argazki kamerarik eraman ezta telefonoarekin argazkirik egin ere, garai hartako telefonoen argazkien kalitateak ez baitzuen egungo telefono modernoen antzik. Gogoan nuen hirugarren luzera arte izugarri gozatu nuela, baita, laugarren luzeko (6a+ zailtasunekoa) estualdi eta izerdiak ere.
Duela urte pare bat, Aiztondo berrekipatzearekin batera, hainbat bideetan aldaketak egin ziren: “Clásica Sur” bidearen bigarren luzeko lehen metroak “San Miguel de Aralar” bidetik banatu eta bide beraren laugarren luzea ere hobe aseguratu zen. “Ainhoa” bidearen laugarren luzeko amaiera originala ekipatu zen “Clásica Sur” bidetik bananduz. “Esto si es Chamonix” bidean ere aukerako laugarren luze bat ekipatu zen, 6a zailtasunekoa. 2023ko uztailean, Antxon Gorrotxategikin eskalatzen ari ginela Antxonek esango zigun bariante hau berak ireki zuela. Amaitzeko, rappelak ekidinez, hormatik oinez jaitsi ahal izateko bidea garbitu eta mugarriz adierazi zen .
2018 urtean zehar bide ezberdinetan eginiko aldaketak eskalatu eta bloga eguneratu ondoren, Aiztondoko zirkulua ixteko “Esto si es Chamonix” bidearen azken luze berria eskalatu eta honen inguruko kronika idaztea bakarrik falta zitzaidan.
Aiztondoko Aiztondo sektoreko hainbat luzeetako bideak.
“Luze berritio igo ta oñezko bidetio jaitxi” izan zen MATeko lagunei whatsapp-ez proposatutako plana. Asierrek berehala baiezkoa erantzun zidan, Josu eta Leku aldiz oraingoan ezin izango zuten gurekin etorri.
BIDEAREN DATU BATZUK
- Luzera: 115 metro.
- Luze kopurua: 4.
- Nork irekia: Ez dut datu hau topatu baina azken luzeko bariantea Antxon Gorrotxategik ireki zuen.
- Zailtasuna: 6a. Luzez-luze: 1ºL: V+ (30 m), 2ºL: V (25 m), 3ºL: V+ (30 m), 4ªL: 6a (30 m).
- Orientazioa: Hegoaldea, udan bero handia pasa daiteke.
- Ura: Uharte Arakilen.
- Hurbilketa: kotxea uzten den lekutik 10-15 minutu.
- Jaitsiera: “Iñaki Goñi” bidetik rappelatuz edo hormaren gainetik mugarriez adierazita ekialdera doan bidexka jarraituz. Bigarren aukera hau hartuz gero 15-20 minutu inguruan San Miguel-era doan errepidera iritsiko gara. Bide hau bustia badago kontu handiz jaitsi beharko dugu, leku pare batean eskuak erabili behar dira eta.
- Eramandako materiala: 50 metroetako soka bakarra, luzera ezberdinetako 12 express-zinta eta zinta luze batzuk bilguneetarako. Walkie-talkie pare bat ere eramatea gomendagarria izan daiteke bilguneen artean oihuka ez aritzeko, batez ere azken luzean, azpiko bilgunearen bistatik kanpo gelditzen den bakarra baita. Bidea rappelatu nahi bada hobe da 60 metroetako bi soka eramatea, bi rappeletan lurrean izango gara eta.
- Eskalada-bidea eskalatzeko pasatako denbora: Ordu bete eta hogei minutu.
BIDEAREN KROKISA
"Esto si es Chamonix" bidearen nondik norakoak.
Krokisa zehatzago.
DESKRIBAPENA
Ohetik jaiki eta leihoko gortinak zabaltzerakoan zur eta lur gelditu nintzen. Iragarritako eguraldi on eta zeru urdinetik urrun, etxeko bistak behe laino batek ezkutatu eta espaloi eta errepidea bustita zeuden, gauean botatako euriaren testigu isilaen moduan.
- Etzun ba han ere ebiik ingo, ez?
- Etxetio ikusita ematezon Aralar alden argitzen ai zela – erantzun nion Asierri jaso nuenean.
Kuriosoa da kilometro gutxietan eguraldia nola aldatu daiteken. Ordizian lainotuta eta kaleak bustiak, Uharte Arakilera iritsi ginenean aldiz, zerua oskarbi eta bazterrak lehorrak, aspaldi euririk bota izan ez balu bezala. San Miguel-era doan errepidearen bazterreko aparkaleku ezberdinetan kotxeak aparkatuak izan arren, harrituta, hormara iristen lehenak izan ginen: “hobe, hola ezteu iñor goitio eukiko”.
“Esto si es Chamonix”, “Iñaki Goñi” eta “Alde Hemendik” bideen artean hasten da. Erosoena “Alde Hemendik” bidearen kimikoak topatzea da, hormaren alde horretan kimikoak dituen bide bakarra baita. “Esto si es Chamonix” bidea kimiko lerroaren ezkerreko parabolt lerroa da.
Bidearen hasiera. Gorriz adierazitako kimikoak "Alde Hemendik" bidekoak dira.
Eskalatzaile mozorroa Asier baino azkarrago jartzeagatik bidea hastea egokitu zitzaidan, azkar ibiltzearen sari edo zigorra, jejeje. Lehen luzeari argazki batzuk egin eta argazki kamera zorroan jasotzearekin batera eskalatzen hasi nintzen.
- Lehenengo luzea, 30 metro, V+. Luzea harkaitz-plaka inklinatu eta trinkoa eskalatuz hasten da (IV+). Lehen metro hauek ez dira zailak eta helduleku eder eta ugariak dituenez, berotzen hasteko oso ongi etorri zitzaizkidan. Eskalaltzen hasi aurretik jantzi edo ez zalantzan izan arren, polar finaren epeltasuna eskertu nuen, eguna fresko esnatzeaz aparte, azken luzera arte itzalpean eskalatuko genuelako.
Hirugarren paraboltetik gora harkaitz-plaka tentetuz doa. Parabolten artean zuzen eskalatu beharrean plakaren eskuin aldera pasatu eta honen ertza aprobetxatuz errazago eskalatzen jarraitu nuen (V), pixkanaka parabolteetara itzuli eta erlaitz txiki batera iritsiz.
Erlaitz txikitik behera egindako argazkia.
Erlaitz txikitik gora arrail zuzen bat duen horma bertikala eskalatzen da, azpitik dirudiena baino errazagoa dena. Eskuak magnesio hautsetan sartu eta arraila zuzenean eskalatzen hasi nintzen, eskuinean sabaitxo txiki bat utziz (V+). Arraila goiko zatian ezkerrera okertzen da ia etzateraino. Kontu handiz ezker oina arrailean sartu eta, hormaren kontra mantenduz, gorputza pixkanaka altxatu nuen eskuin oina ere arrailean sartu eta honen gainetik zutituz. Arrailean zutik, eskuin besoa luzatu eta harkaitz-plaka bertikalaren goiko ertzari heldu nion, besoetatik zertxobait tira egin eta goiko erlaitz handi eta erosora igoz (V+).
Lehenengo bilgunean.
Asier, eskuak arrailean sartuta, bilgunera iritsi aurreko hormatxo bertikala eskalatu aurretik.
Erlaitzean “Iñaki Goñi” eta “Esto si es Chamonix” bideen bilguneak bata bestearen ondoan daude.
“Iñaki Goñi” eta “Esto si es Chamonix” bideen lehenengo bilgunea.
Lehenengo bilguneko erlaitz eroso eta zabaletik behera egindako argazkia.
- Juxtu hogeita bost metro – esan zidan Asierrek azpitik – sokan erdiko marka hementxe dauket.
Luzeak ofizialki 30 metro dituen arren guk bost metro gorago dagoen erlaitz batetik hasi ginen eskalatzen, hortik metroen arteko aldea.
Asierrek luzea lasai eskalatu zuen, zailtasunik pasa gabe. Bigunera iritsi bezain pronto soberan nuen materiala eman eta, bigarren luzeko lehen parabolta identifikatu ondoren, aurrera jarraitu zuen.
Bidearen lehenengo metroetan.
Ordurako sokada ezberdinak pixkanaka hormaren oinera iristen hasita zeuden:
- Jendea ezta eskalatzeko goiz ibiltzen - borta zidan lehen paraboltetik.
- Bigarren luzea, 25 metro, V. Asier bilgunetik zuzen jarraitu eta, helduleku oneko horma inklinatua eskalatuz, bilgunearen gaineko harkaitz-plakak osatzen duen sabaira zuzendu zen (IV+).
Bigarren luzearen nondik norakoak.
Sabaia eskuinetik saihestu eta, eskuin ezker diagonalean doan tximini inklinatua eskalatuz, metroak irabazten jarraitu zuen (V), tximiniaren amaiera arte.
Sabaia saihestu ondoren, tximini inklinatua eskalatzen hasi baino lehen.
Tximiniaren amaieratik paraboltak jarrita dauden harkaitz-plaka inklinatua zuzen eskalatzen jarraitu zuen (V), gaineko harkaitz-plaka bertikalarekin topo egin arte. Harkaitz-plaka hau zertxobait makurtua dagoela ere esango nuke.
Tximini inklinatuaren gaineko harkaitz-plaka inklinatuan.
Asierren mugimendu neurtu eta zehatzak jarraitzen nituen bitartean, eskuinean zalaparta handia entzun nuen. Burua jiratu eta argi kontra nituen zuhaitzen adarren artean putre talde bat batera eta bestera zebilela ikusi nuen, loaldi goxotik esnatzeagatik protestan ariko balira bezala. Bitan pentsatu gabe argazki kamera atera eta argazki pare bat egin nizkien.
Putreak argi kontra.
Harkaitz-plaka bertikalaren lehen paraboltetik expresss-zinta pasatu eta, zuzen eskalatu beharrean, Asierrek ezkerrera metro pare bateko zeharkaldi horizontala egin ondoren (V), harkaitz-plaka ezkerretik eskalatuz jarraitu zuen honen gaineko bilgunera iritsiz (V).
Zeharkaldia egiten hasi zen lekuan.
Bigarren bilgunean.
Bigarren bilgunetik lehenengoa.
Asierrek besoarekin keinu egin zidanean eskalatzen hasi nintzen. Bigarren luzeaz ez nuen oroitzapen handirik eta ederra iruditu zitzaidan. Luzearen ahuldadeak bilatuz asko gozatu nuen.
- Oaingo luzea dudaikpe Aiztondoko onena da – esan nion Asierri soberan zituen express-zintak hartzen nizkion bitartean – akordatze naiz denetio zeukela.
- Ba ni ez naiz ba asko akordatzen… - erantzun zidan begiak erdi itxita, luzearen nondik norakoak gogoratu nahian izango balitz bezala.
Bigarren bilgunea.
- Hirugarren luzea, 30 metro, V+. Asierri esan bezala, luze hau nire ustez Aiztondo osoko luzerik eder eta ikusgarriena da inongo zalantzarik gabe.
Lehenengo paraboltera iristeko bilgunetik eskuinera diagonalean zeharkalditxo bat egin beharra dago, eskuetan baino oinetan konfiantza gehiago jarriz.
Hirugarren luze zoragarriaren lehen metroak. Argazkian bavariar teknika erabiliz eskalatzen den arrail bertikala ikusi daiteke.
Hemendik aurrera hormaren oinetik nabarmena ez den, baina eskuin ezker diagonalean erdibitzen duen, hodi itsurako tximinia bere osotasunean eskalatzen da: “Gozatzeraaa!!!!” animatu nintzen tximiniaren lehen metroak eskalatzen hastearekin batera.
Lehenengo metroak inklinatuak diren arren, tximinaren teknika erabili eta oinak horma batean eta bestean jarriz zailtasun handirik gabe eskalatzen dira (V), bi oinak sartzen diren zulo batera iritsiz. Bertatik Asierri argazki bat egiteko aprobetxatu nuen.
Zulotik behera egindako argazkia.
Zulotik gora horma tentetu arren, lehen metroak eskalatzeko gozamen hutsa dira. Hasteko, bavariar teknikarekin eskalatzen den arrail bertikal bat eskalatu beharra dago.
Zuloan, arraila eskalatzen hasi baino lehen.
Eskuak arrailaren barruan sartu eta gorputzarekin kontrapisua eginez, arraila erlaitz belartsu batera iritsi arte eskalatu nuen, tarteka tximiniaren bi hormetan oinak jarriz (V).
Arraila (nire azpian) eskalatu ondoren.
Erlaitz belartsu honen ondoren dator luzearen pasabiderik zailena, helduleku txikiko hormatxo tentea. Hormatxoa zuhurtziaz eskalatu (V+) eta, berriro ere bi hormetan oinak eta eskuak jarriz, putreen gorotz zuriz betetako zuloko bilgunera iritsi nintzen (V).
Asier erlaitz belartsuan, luzeko pasabiderik zailena eskalatzeko prest.
Hirugarren bilgunean.
Bigarren bilgunea hirugarrenetik ikusita.
- Bai da ona bai, ez nintzen akordatzen – esan zidan Asierrek luzearen azken metroetan.
- Esan dizutena, nere ustez hemengo onena, jejeje.
Hirugarren bilgunetik zintzilik, putreen atalaia den zuloaren ondoan.
- Laugarren luzea, 30 metro, 6a. Laugarren luzea zuloaren eskuineko horman gora hasten da. Bilgunetik bertatik lehen paraboltera iristeko ageriko zeharkaldi bat egin behar denez, Asierri luzearen azken paraboltetik zuzen eskalatzen jarraitzeko aholkatu nion.
Horma lehen metroetan bertikala izan arren helduleku onak ditu. Lehen parabolta atzean utzi ondoren zertxobait eskuinera jo eta erlaitz txiki batean atseden hartzeko aukera izango dugu (V+/6a). Erlaitz honetatik bigarren parabolta eskura dugu. Asierrek metro hauek erraztasun osoz eskalatu zituen.
- Igual 6a-ko pasoa gorago eongoa – esan zidan lasai erlaitz txikiaren gainetik – zati hau etzait hain zaile iruittu.
Pasabiderik zailena bigarren eta hirugarren parabolten artean dago, ezkerrera oinetan fidatuz zeharkaldi motza egin behar baita (V+/6a). Pasabide hau argi ikusiko ez balitz A0 moduan erraz gainditu daiteke. Pasabidearen ondoren, hirugarren parabolta urrun dagoenez, harkaitz-zubi batetik pasatako soka bat jarrita dago.
Zeharkaldi motzaren ondoren, harkaitz-zubitik pasatako sokaren parean.
Harkaitz-zubitik pasatako soka.
Harkaitz-zubitik gora hormak bertikaltasuna galduz doa helduleku ederrak aprobetxatuz sabai txiki batera iritsi zen (V). Sabai txikiak ez dauka aparteko zailtasunik eta behin eskalatuta honen gaineko harkaitz-plaka etzanera igo zen. Harkaitz-plaka honetako heldulekuak handiak ez diren arren, itsasgarritasunezko pasabide errazak ditu (IV+).
Harkaitz-zubitik gora egindako argazkia. Bertan sabai txikira arteko zatia eta handik gorako harkaitz-plaka etzana ikusi daitezke.
Harkaitz-plaka etzanaren amaieran, zertxobait eskuinera jo eta arrail nabarmen bat eskalatuz (IV) “Iñaki Goñi” bidearekin partekatzen den bilgunera iritsi zen.
Harkaitz-zubitik gora eskalatzen. Argazkian bilgunera iritsi aurreko arraila ikusi daiteke.
Azken luze hau ere ederra iruditu zitzaidan eta, Asierri bezala, niri ere 6a pasabidea V+ zailtasunetik gertuago izan daitekeela iruditu zitzaidan.
- Earraaaaa!!!!
- Bai, bide politte – erantzun zidan Asierrek bilgunearen ondoko harkaitz batean eserita.
Laugarren bilgunean.
Asierrek aseguratuta ninduela aprobetxatuz, bilgunean gelditu gabe metro gutxi batzuk igo eta hormatik atera nintzen.
Amildegiaren gainean zintzilik.
Soka jaso eta Asierren zain nengoela egunean lehen aldiz eguzkiaren berotasuna sentitu nuen. Azken luzera arte itzalpearen freskuran eskalatzen aritu ondoren, zeruan eguzkia nagusi zela ahaztuta nuen. Ez zen denbora luzea pasatu behar izan polarra kendu nuen arte.
Bigarren bide bat eskalatzeko denboraz larri ibiliko ginela ikusita zereginak lasai hartu genituen: Materiala bildu, kasko eta arnesa kendu, dena motxilan jaso... Dena prest genuenean, poliki-poliki, beherako bidea hartu genuen.
Beherako bidean.
Mugarri ezberdinen atzetik, ekialdera zuzentzen den bidexka jarraitzen hasi ginen, Madalenaitz urruneko itsasargi genuela.
Bidexkan topatuko dugun lehen mugarria, atzean Madalenaitz.
Itsasargia gertuago... Madalenaitz eta bere hego-mendebaldeko gandor ikusgarria. Eskuinean, zeruertzeko gandorra jarraituz Oilaxka orratzak ere ikusi daitezke.
Noizik eta behin mugarri txikiren bat ikusi arren tarteka kontu handiz jaitsi behar dela iruditu zitzaigun, bidexka zenbait lekuetan ez baita oso nabaria. Hau gutxi ez bada, eskuen laguntzarekin bi hormatxo jaisten dira, biak zailtasun gutxikoak baina, bigarrenean batez ere, kontuz jaitsi behar izan genuena. Bidea bustiz gero ez dut uste jaitsiera erosoa izango denik.
Jaisteko eskuak erabiltzen diren bigarren hormatxoan.
Dena den, erosotasunak aparte eta kotxera itzuli nahi bada behintzat, rappelak egitea baina azkarragoa da oinez jaistea.
Kotxera iritsi ginenean bidearen amaieran bizitako esperientzia gogora etorri zitzaidan: Materiala jasotzen ari nintzela, harkaitz batean eserita, denbora gelditu zela iruditu zitzaidan. Inguruko haitzetatik altxatu eta jirabiran zebiltzan putreen hegaldi lasaiari begira gelditu nintzen, beste ezertan pentsatu gabe. Barrenetik zoriontasun bat piztuz zihoala sentitu nuen. Putreetatik atentzioa barrenera eramanez zoriontasunaren iturria identifikatu nuen: oraingoan bai, oraingoan Aiztondoko zirkulua itxita gelditzen zen.
Gutxi behar da zoriontsu izateko.
KRONIKA IDAZTEKO KONTSULTATUTAKO BIBLIOGRAFIA ETA WEB ORRIAK
- Velázquez C. Escalada en Navarra, guía completa, 180. Bilbo. Sua Edizioak, 2009.
- Mendi eta Eskalada kirolen Napar Federakundea. Uharte Arakil. Aiztondo (Uharte Arakil). Eskuragarri: http://www.nafarmendi.org/contenido/aiztondo-uharte-arakil
AZKEN 10 SARRERAK
2019/10/20
AIZTONDO: "ESTO SI ES CHAMONIX" BIDEA, 115 m, 6a. 2019/10/05
Nork argitaratua:
Xabi "Smithy" Mujika
ordua:
19:20
Etiketak:
aiztondo,
chamonix,
eskalada,
esto es chamonix,
esto si es chamonix,
sakana,
smithy,
smithyrenbloga,
uharte,
uharte arakil
Harpidetu honetara:
Argitaratu iruzkinak (Atom)
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina